Članak

Haški vještak vezao SDB Srbije sa zločinima u Brčkom, Doboju i Šamcu

22. Marta 2018.15:54
Vojni vještak Haškog tužilaštva Reynaud Theunens, odgovarajući na unakrsna pitanja Odbrane Franka Simatovića Frenkija, ostao je pri iskazu da su počinioci zločina u BiH bili povezani sa Službom državne bezbjednosti (SDB) Srbije.

Simatovićev branilac Mihajlo Bakrač dokazivao je da paravojske iz Srbije koje su učestvovale u zauzimanju opština u BiH – pri čemu su, po optužnici, počinile zločine – nisu bile pod kontrolom SDB-a Srbije.

Po Bakraču, “Crvene beretke” koje su učestvovale u zauzimanju Brčkog, pod komandom Živojina Ivanovića zvanog Žika Crnogorac, bile su u sastavu Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Srpske autonomne oblasti Krajine. Theunens se, međutim, pozvao na dokumente iz tog vremena po kojima je Ivanović bio “pripadnik Jedinice za specijalne namjene SDB-a Srbije”.

Theunens je podsjetio na Simatovićeve riječi s proslave godišnjice te jedinice 1996. godine, zabilježene na snimku koji je uveden u dokaze, da je u Hrvatskoj i BiH “sve moralo biti rađeno u tajnosti”. To je, po Theunensu, bio izraz “očigledne potrebe” vlasti u Beogradu da “prikriju kome jedinica pripada” i tako sakriju svoju umiješanost u rat van Srbije.

Sličnu argumentaciju Simatovićev branilac upotrijebio je i u vezi sa zauzimanjem Doboja, tvrdeći da su “Crvene beretke” pod komandom Radojice Božovića bile u sastavu MUP-a Republike Srpske (RS). Theunens je uzvratio da to ne isključuje da je, istovremeno, Božović bio pripadnik SDB-a Srbije, što je, po dokumentima, bio prije i poslije operacije u Doboju.

Advokat Bakrač dokazivao je i da su “Crvene beretke” čiji su pripadnici, po optužnici, počinili zločine u Bosanskom Šamcu bili “dobrovoljci” iz Srbije i mještani, koji su prethodno prošli obuku u bazi u Pajzošu u istočnoj Slavoniji, koju je po tužiocima držala SDB Srbije.

Ne opovrgavajući da su pripadnici te jedinice u Šamcu bili pod komandom Jugoslovenske narodne armije (JNA), Theunens je odbacio kao malo vjerovatno da su dobrovoljci iz Srbije spontano otišli na ratište, s obzirom na činjenicu da su obučavani u Pajzošu, a potom u Šamac prebačeni helikopterom.

Odbrana je nastojala i da umanji Simatovićevu ulogu u operaciji “Pauk”, kojom su snage pod kontrolom SDB-a Srbije na vlast u Cazinskoj krajini vratile Fikreta Abdića, koji se prethodno sukobio s Armijom BiH. Theunens je, međutim, ostao pri svjedočenju da je Simatović imao “komandu i kontrolu” nad jedinicama koje su učestvovale u operaciji i da je bio veza između šefa SDB-a Jovice Stanišića i trupa na terenu.

“Frenki je bio u mogućnosti da naredi gdje da bude usmjerena artiljerijska i minobacačka vatra”, naznačio je Theunens.

Bivši prvi operativac SDB-a Srbije Simatović, optužen je, zajedno s ratnim šefom te službe Jovicom Stanišićem, za progon, ubistva, deportaciju i prisilno premještanje civila u BiH i Hrvatskoj. Te zločine, po optužnici, počinile su paravojske pod kontrolom SDB-a Srbije, poput “Crvenih beretki”, “arkanovaca” i “Škorpiona”.

Današnjim ročištem okončano je tronedeljno svjedočenje Theunensa, a suđenje se nastavlja u utorak, 27. marta.

 

Radoša Milutinović