Purić i ostali: Informacija o naredbi za strijeljanje zarobljenika “da ne bi propjevali”

Sud BiH. Foto: BIRN BiH

Vještak vojne struke Radovan Ilić sačinio je nalaz i mišljenje o sistemu komandovanja u 325. brigadi Armije Bosne i Hercegovine (ABiH) u vezi sa borbenim dejstvima izvedenim u decembru 1993. i januaru 1994. godine.

Ilić je rekao da je za komandanta akcije od 22. decembra 1993. određen Ibrahim Purić, komandant 325. brigade, koji je ujedno imenovan i za komandanta Taktičke grupe “Sjever”. Naveo je da su toj grupi za izvođenje akcije, osim Trećeg bataljona 325. brigade, pridodate i druge jedinice, nad kojima je Purić, prema ocjeni vještaka, imao stvarnu moć i efektivnu kontrolu. Borbena zapovijest Purića, kako je naveo, ima određene manjkavosti.

“Ne sadrži elemente postupanja sa ratnim zarobljenicima i civilima”, kazao je Ilić.

On je dodao da je to pitanje regulisano naredbom njegovog potčinjenog, pomoćnika komandanta za bezbjednost (Nijaz Sivro), u kojoj se navodi da zarobljenike treba vezati, ne uzimati im lične karte i predati najbližoj Vojnoj policiji.

Prema riječima vještaka, to pitanje je relativno dobro regulisano, s tim da nije precizirano gdje su punktovi za predaju.

Ilić je rekao da je svaki komandant ili komandir dužan da prijavi kršenja pravila, te da se onda sa organom bezbjednosti to treba istražiti i prijaviti pravosudnim organima.

Vještak je naveo da izvještaji koje je pregledao nisu potpuni i konkretni, te da se u njima provlače tri zarobljenika koja je odveo pomoćnik komandanta Trećeg korpusa.

Ilić je potvrdio da se u informaciji pomoćnika komandanta Trećeg korpusa govori o lošem stanju u 325. brigadi, uključujući problem sa prebacivanjem lica hrvatske nacionalnosti iz Zenice u Vitez.

“Spominje se i taj problem i loši međuljudski odnosi, konfuzija u komandovanju, da nema sastanaka i brifinga”, kazao je vještak.

U predočenom dokumentu se navodi da je “Nijaz Sivro navodno naredio strijeljanje 12 ustaša iz straha da ne propjevaju o prebacivanju hrvatskog stanovništva”. Vještak je rekao da su zbog prebacivanja četiri vojnika bila u pritvoru, a da su pušteni na dan akcije.

Za ubistva najmanje 12 vojnika Hrvatskog vijeća obrane (HVO) koji su se predali, kao i dvije žene hrvatske nacionalnosti, počinjena prilikom napada na Križančevo Selo, Šafradin i Dubravice kod Viteza 22. decembra 1993. godine, optuženi su Ibrahim Purić, Nijaz Sivro, Ibrahim Tarahija, Rušit Nurković, Almir Sarajlić, Sadik i Šaćir Omanović te Kasim Kavazović.

Prema optužnici, Purić je bio komandant 325. brdske brigade ABiH, Tarahija komandant Trećeg bataljona ove jedinice, Sivro i Nurković pomoćnici komandanta, a ostala četvorica pripadnici brigade.

Odgovarajući na pitanja Odbrana, vještak Ilić je kazao da je u nalazu konstatovao da su Purić i Sivro morali preduzeti korake kako bi se istražio slučaj pod uslovom da su znali za njega.

Branilac Enver Baždar pitao je vještaka da li je Purić imao dovoljno vremena da se upozna sa ljudima i situacijom s obzirom da je dužnost komandanta Taktičke grupe preuzeo 11. decembra, a dan kasnije i dužnost komandanta brigade.

“Teško je reći da li je deset dana dovoljno, ali ratna dejstva su takva da se zahtijeva brzo djelovanje”, kazao je Ilić.

On je rekao da mu nije poznato da je postojala naredba Operativne grupe “Bosanska krajina” da svaki komandant u okviru Taktičke grupe “Sjever” donosi naredbe za svoje jedinice.

Na pitanja Sivrine braniteljice Lejle Čović, vještak je potvrdio da je saslušavanje pet lica zbog prebacivanja hrvatskog stanovništva obavila služba bezbjednosti 325. brigade. Na pitanje da li je provjerena informacija o navodnom Sivrinom naređenju za strijeljanje, Ilić je rekao da je nju sačinio ozbiljan organ, a da su obavještajni podaci uglavnom nepotvrđeni.

“Zvanične potvrde nema”, kazao je Ilić.

On se složio s braniocem Nurkovića da pomoćnik komandanta za moral nije nadležan za regulisanje pitanja zarobljenika.

Na pitanja članova Vijeća, vještak je rekao da komandant po nižem činu ne treba obavještavati pretpostavljenog ukoliko su obojica na terenu dobili informacije, ali da to treba navesti u svom izvještaju. Kazao je da je Purić smijenjen s dužnosti komandanta brigade u drugoj polovini januara 1994. i da s primopredajom dužnosti prestaje njegova obaveza da istraži informacije o eventualnim kršenjima pravila.

Suđenje se nastavlja 22. aprila.