Specijalci SDB-a Srbije pomagali Vojsci Republike Srpske

Vojni vještak Optužbe Reynaud Theunens negirao je da je, po dokumentima koje je analizirao, Vojska Jugoslavije sve vrijeme i u potpunosti imala kontrolu nad “Crvenim beretkama”.

Vještak je naznačio i da bi dejstva na zaštiti državne granice morala biti sprovođena samo na teritoriji Srbije, a ne i u BiH.

Vojni vještak je ostao pri iskazu da su specijalci SDB-a Srbije, u to vrijeme pomagali Vojsci Republike Srpske (VRS) da ostvari treći strateški ratni cilj – uklanjanje granice među Srbima na Drini.

Prema optužnici koja tadašnjeg šefa SDB-a Srbije Stanišića i njegovog operativca Franka Simatovića Frenkija tereti za zločine nad Muslimanima u BiH, “Crvene beretke” su bile uključene u prisilno premještanje muslimanskog stanovništva u istočnoj Bosni.

Stanišićev branilac Wayne Jordash rekao je da “ne osporava da su bosanski Srbi sprovodili prisilno premještanje” muslimanskog stanovništva iz istočne Bosne, ali je negirao da su u tome učestvovale specijalne snage SDB-a Srbije, koje jesu “bile uvučene u sukobe u BiH”.

Po Stanišićevoj Odbrani u Bajinoj Bašti u Srbiji, radi zaštite državne granice je, tokom ofanzive Armije BiH u istočnoj Bosni u jesen 1993. bila formirana “zajednička komanda” Vojske Jugoslavije i MUP-a Srbije.

Na čelu te komande je bio zapovjednik specijalnih vojnih snaga Mile Mrkšić, a njegov zamjenik je bio komandant specijalne jedinice Resora javne bezbjednosti MUP-a Srbije general Obrad Stevanović, tvrdio je advokat Jordash.

Kao dokaz, citirao je izjavu tadašnjeg vođe dobrovoljaca Srpske radikalne stranke (SRS) Branislava Vakića, koji je spomenuo da je u Bajinoj Bašti kontaktirao i sa Simatovićem Frenkijem, kojeg je nazvao “Stevanovićevim zamjenikom”.

Stanišićev branilac citirao je i na Mrkšićevo pisano odobrenje pripadnicima snaga za specijalne namjene MUP-a Srbije da iz Skelana, u istočnoj Bosni, prenesu u Srbiju “ratni plijen”.

Vještak je potvrdio da su tokom operacije “Udar”, koju je u jesen 1993. sprovela VRS u istočnoj Bosni, pripadnici MUP-a i SDB-a Srbije bili pod zajedničkom komandom s Vojskom Jugoslavije.

Vojni vještak je posvjedočio da su oficiri SDB-a Srbije, poput Radojice Božovića i Vasilija Mijovića, na terenu u istočnoj Bosni bili duže vrijeme i poslije te operacije.

Mijović je, po dokumentima koje je proučio vještak, od aprila 1992. u Podrinju obučavao vojnu policiju VRS-a, ali njegovo djelovanje nije bilo ograničeno samo na to.

Iz dokumenata VRS-a predočenih u sudnici, uključujući i naređenja Ratka Mladića, proizlazi da je ta vojska bila nezadovoljna zbog problema koje su joj pričinjavali Mijovićevi ljudi i da je neuspješno pokušavala da ih stavi pod svoju komandu.

Na osnovu dopisa koji je VRS uputila komandi specijalnih snaga MUP-a Srbije, vještak je zaključio da je Mijović slušao zapovijedi iz Beograda.

Stanišićeva Odbrana nije opovrgavala da ima dokaza po kojima je Stanišić igrao “važnu i vidljivu ulogu” u operaciji “Pauk” u zapadnoj Bosni, s jeseni 1994. godine.

Operacija “Pauk” imala je “otisak Stanišićevih prstiju”, potvrdio je njegov advokat Jordash.

Tom operacijom su srpske snage, uključujući i specijalce SDB-a Srbije, vratile Fikreta Abdića na vlast u Velikoj Kladuši, nakon međumuslimanskog sukoba njegovih jedinica s Armijom BiH.

Stanišićeva Odbrana je, međutim, sugerisala da je cilj operacije “Pauk” bio i da se omogući povratak hiljada muslimanskih izbjeglica koje su pobjegle u Hrvatsku pred ofanzivom Petog korpusa ABiH.

Vještak je odgovorio da “nije pronašao dokaze da je operacija ‘Pauk’ pokrenuta iz humanitarnih razloga”.

On je ipak prihvatio sugestiju Stanišićeve Odbrane da tokom te operacije pripadnici SDB-a Srbije nisu prisilno premještali stanovništvo, nego da su pomogli izbjeglim Muslimanima da se vrate u Cazinsku krajinu.

Advokat Jordash nastojao je da relativizuje vještakovu tezu da je Stanišić poslao svoje ljude u operaciju “Pauk”.

U svom izvještaju vještak je citirao bilješku Mladića o sastanku na kojem je u oktobru 1994. tadašnji predsjednik Srbije Slobodan Milošević rekao da “Jovica može da angažuje 300-400 ljudi da pomogne Abdiću da uzme Kladušu”, a sam Stanišić da “možemo da formiramo ubistveni bataljon od 700-800 ljudi”.

Stanišićev branilac sugerisao je, međutim, da je šef SDB-a Srbije kasnije kazao da će “uzeti neke ljude iz Banjaluke”, a ostale “prikupiti okolo”, što po Jordashu znači da “nije pristao da pošalje 400 svojih ljudi”.

Vještak je uzvratio da je s obzirom na “visoki nivo komande” bilo malo vjerovatno da će se Stanišić “vozikati po okolini tražeći dobrovoljce”.

To je po vojnom vještaku bilo potvrđeno i na terenu u Cazinskoj krajini gdje su bili, pored ostalih, oficiri Jedinice za specijalne operacije poput Milorada Ulemeka Legije i pripadnici “Škorpiona”, formacije pod kontrolom SDB-a Srbije.

Ponovljeno suđenje Stanišiću i Simatoviću biće nastavljeno u utorak, 19.marta.

Zločini za koje su optuženi Stanišić i Simatović počinjeni su, kako tvrde tužioci, tokom sprovođenja udruženog zločinačkog poduhvata, čiji je cilj bilo trajno i nasilno uklanjanje Hrvata i Muslimana s velikih dijelova teritorija Hrvatske i BiH, radi ostvarivanja srpske dominacije.

Na čelu zločinačkog udruženja bio je, po tužiocima, tadašnji predsjednik Srbije Slobodan Milošević.