Zakonska primjena krivičnih odredbi ili izvor nejednakosti građana

istakao da se radi o “legalnoj praksi”.

U izlaganju pred Vijećem Evropskog suda, advokat Aldin Lejlić istakao je da su ljudska prava Maktoufa prekršena jer su u Sudskom vijeću učestvovali međunarodni suci, koji nisu postavljeni uobičajenom praksom u BiH, već “nedemokratskim dekretom Visokog predstavnika”.

“Ured Visokog predstavnika nije demokratski izabrano tijelo i čini se neprihvatljivim da se na odluke tog ureda ne može podnijeti žalba bilo kojem sudu”, rekao je Lejlić.

On je dodao i da su prava Maktoufa i Damjanovića prekršena retroaktivnom primjenom Krivičnog zakona BiH na suđenjima za ratne zločine pred Sudom BiH.

Advokat Lejlić je posebno naglasio da sudovi u Federaciji BiH, Republici Srpskoj i Brčko Distriktu u predmetima ratnih zločina koriste Krivični zakon Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) – koji je usvojen 1976. i bio je na snazi u toku rata u BiH – dok Državni sud koristi Krivični zakon BiH, koji je usvojen 2003. godine.

Prema njegovim riječima, praksa Državnog suda u Sarajevu je “neprihvatljiva” zbog činjenice da Krivični zakon bivše SFRJ ima nižu minimalnu kaznu zatvora za zločine protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika od novog Krivičnog zakona BiH.

“Djela za koja su optuženi Maktouf i Damjanović sadržana su u Krivičnom zakonu bivše Jugoslavije, stoga je korištenje zakona sa višom minimalnom kaznom nelogično”, rekao je Lejlić i dodao da bi se primjenom zakona SFRJ ubrzalo procesuiranje predmeta ratnih zločina jer bi suđenja trajala kraće i koštala manje, a veliki broj optuženika bi imao interes da prizna krivicu.

Pravna zastupnica BiH Zikreta Ibrahimović istakla je da su međunarodni suci u Državnom sudu radom dokazali “nezavisnost i nepristrasnost”.

“Njihova svrha bila je da ojačaju pravosudne institucije da se nose s najsloženijim predmetima ratnih zločina. Ista praksa ojačavanja domaćih pravosuđa korištena je u Sijera Leoneu ili Kambodži”, rekla je Ibrahimović.

Ona je dodala i da je retroaktivna primjena Krivičnog zakona BiH na suđenjima za ratne zločine legalna, s obzirom da je Krivični zakon SFRJ “zastario”.

“Sud BiH je pravilno ocijenio i da je Krivični zakon iz 2003. jedini koji je moguće koristiti u ovim slučajevima upoređivanjem minimalnih i maksimalnih kazni. Podnositelji tužbe se samo baziraju na minimalnu kaznu, koja jeste niža u Krivičnom zakonu SFRJ, ali je u tom zakonu maksimalna kazna smrtna, što je svakako teže od kazne od 45 godina prema Krivičnom zakonu BiH”, pojasnila je Ibrahimović.

Prema riječima pravne zastupnice BiH, ukoliko bi se Krivični zakon SFRJ koristio za ona djela koja je propisao – odnosno ratne zločine protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika i zločin genocida – a ne za zločine protiv čovječnosti, moguć je “pravni apsurd u kojem se za zločin genocida dobije manja kazna nego za zločin protiv čovječnosti”.

Ibrahimović je dodala da je Sud BiH do sada donio 175 presuda u predmetima ratnih zločina, a da je u samo njih šest koristio Krivični zakon SFRJ, dok je Lejlić kazao da ova različita praksa Državnog suda dovodi do “nejednakosti građana pred zakonom”.

Evropski sud za ljudska prava zasjeda u Strasbourgu u Francuskoj, a osnovan je 1959. godine kako bi rješavao žalbe na kršenje Evropske konvencije o ljudskim pravima.

Presuda Maktoufu bila je prva za ratne zločine koju je Sud BiH donio u aprilu 2006. godine. Maktouf je osuđen na petogodišnju zatvorsku kaznu, zbog učešća u zločinima nad civilima počinjenim u oktobru 1993. na području općine Travnik. Prema presudi, Maktouf je pomogao nezakonito hapšenje, zatvaranje i otmicu pet civila hrvatske nacionalnosti.

Goran Damjanović je u decembru 2007. osuđen na 11-godišnju kaznu zatvora za zločine protiv civilnog stanovništva u naselju Bojnik u Sarajevu. Goran Damjanović osuđen je sa Zoranom Damjanovićem za učešće u premlaćivanju grupe zarobljenih Bošnjaka.

Evropski sud će odluku donijeti naknadno.

D.Dž.