Prisutni građani, među kojima su bila i djeca iz jedne višegradske srednje škole, okupili su se oko spomenika ruskim dobrovoljcima na vojnom groblju iznad grada. Nakon polaganja cvijeća i intoniranja himni Republike Srpske, Srbije i Ruske Federacije, održan je vjerski obred na kojem je spomenuto 38 imena ruskih dobrovoljaca koji su poginuli tokom rata u BiH.
Poginulim ruskim dobrovoljcima se na početku svog obraćanja zahvalio načelnik opštine Višegrad Mladen Đurević.
“Oni su svoje živote ugradili u temelje Republike Srpske i na taj način potvrdili bratsku ljubav prema pravoslavnoj braći. To je bila potvrda da nismo sami – jedinstvo srpkog i ruskog naroda jako je vijekovima, a misija je očuvanje sloge pravoslavlja. Rusi zaslužuju ljubav i poštovanje našeg naroda. Ovi dani su vodilja da još više učvstimo naše veze“, kazao je, između ostalog, Đurević i zaključio obraćanje sa “živjela Rusija“.
Ove godine među okupljenima nije bilo pripadnika proruske organizacije “Noćni vukovi“, entitetskih ministara ni članova porodica poginulih ruskih dobrovoljaca.
Među onima koji su ruskim dobrovoljcima odali počast bio je Igor Stefanović, član organizacije “Rusov“, čiji je vođa Andrej Rodionov 2022. godine preko društvenih mreža pozivao proruski orijentisane dobrovoljce iz Ukrajince “da mu se jave“.
Detektor je ranije pisao o tome kako je Rodionov na svom Vkontakte profilu dijelio fotografije s Damnjanom Kneževićem, predstavnikom “Narodnih patrola“, desničarske organizacije iz Srbije koja je ranije organizovala proteste u znak podrške Rusiji u ratu protiv Ukrajine koja se “bori protiv nacističke prozapadne vlade“.
Stefanović nije htio zvanično govoriti za Detektor.
Savo Cvijetinović, predsjednik Srpsko-ruske zajednice “Zavet“ pozdravio je goste iz Srbije, Kosova, Crne Gore i posebno “drage goste iz Moskve“.
“Posebno sam iznenađen omladinom, a tu je omladina iz Rusije – Aleksandra Saša Kravčenko, kćerka našeg dobrovoljca Aleksandra. Rekao je da zbog zdravlja možda i ne bi došao, ali je Aleksandra tražila da dođe i on je danas s nama“, rekao je Cvijetinović.
Bivši dobrovoljac Kravčenko je govoreći za medije kazao da je 2014. godine, kada su sukobi u Ukrajini počeli, bio protiv odlaska srpskih dobrovoljaca u Ukrajinu, ali je “bio siguran da će oni doći“.
“Po mojoj procjeni, ima oko 200 dobrovoljaca iz svih srpskih zemalja“, rekao je Kravčenko i dodao da dobrovoljaca u ruskoj vojsci ima i iz drugih zemalja, ali da najviše ima Srba koji su za njega heroji i braća jer “tamo mogu poginuti, a ovdje će im se suditi“.
Obilježavanje Dana ruskih dobrovoljaca u Višegradu. Foto: BIRN BiH
Radan Ostojić, predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske, rekao je da srpski narod ima dva cilja – “očuvati Kosovo, kolijevku duhovnosti, i Republiku Srpsku, viševjekovne težnje naroda da s lijeve strane Drine ima svoju državu“.
“Vidite ko nam pomaže – ruska država. Ona blokira rezolucije koje idu na štetu srpskog naroda i koja neće prihvatiti Kosovo kao nezavisnu državu. Živjela matica Srbija, Crna Gora i majka Rusija“, rekao je Ostojić, između ostalog.
Procjenjuje se da je oko 700 dobrovoljaca iz Rusije ratovalo u redovima Vojske Republike Srpske. Oni koji su preživjeli u ovom entitetu imaju pravo na naknadu.
Nakon obreda i govora na groblju, u Višegradu je otvorena izložba fotografija Rusije čiju je organizaciju pomogao Centar ruskog geografskog društva u Srbiji.
Državno tužilaštvo je 2022. godine formiralo predmet, a nakon što je zaprimilo prijavu iz Udruženja “Žena – žrtva rata” povodom najave “Obilježavanje dana ruskih dobrovoljaca”, 12. aprila.
Ranije istraživanje Detektora otkrilo je da višegradskom skupu prisustvuju bivši ruski dobrovoljci koji imaju važne uloge u udruženjima današnjih proruskih boraca u Ukrajini. Istraživanje je otkrilo da neki od bivših dobrovoljaca, koji dolaze u Višegrad, u ovom gradu otvoreno promovišu odlazak na strano ratište u Ukrajini, iako je podsticanje na pridruživanje stranoj vojnoj formaciji zakonom zabranjeno.
