Ruska organizacija pod sankcijama EU odlikovala visoke dužnosnike u Republici Srpskoj

Dodjela priznanja ministru Petru Đokiću u Beogradu. Foto: Ruski dom Beograd

Počasne znakove “Rossotrudničestva”, ruske vladine agencije koja je od 2002. pod sankcijama Evropske unije, Đokić, Stojčić i Perišić dobili su tokom obilježavanja državnog praznika Rusije – Dana narodnog jedinstva u Beogradu.

Ovom događaju u Ruskom domu u glavnom gradu Srbije prisustvovali su predstavnici državnih struktura, prosvjetnih, naučnih i kulturnih ustanova, ali i brojni drugi članovi javnog života u Srbiji, Crnoj Gori i Republici Srpskoj.

“Susret prijatelja u Ruskom domu bila je prilika da se izrazi zahvalnost svima onima koji svojim djelima podržavaju misao jedinstva srpskog i ruskog naroda”, navedeno je u Facebook objavi Ruskog doma, koju je podijelila i Ambasada Ruske Federacije u BiH.

Ovo nije prvi primjer da su zvaničnici Republike Srpske povezani s predstavnicima Rusije i da međusobno dodjeljuju nagrade, pojašnjava koordinator Inicijative za monitoring EU integracija Edo Kanlić, podsjećajući da je Milorad Dodik ranije ove godine odlikovao ruskog predsjednika Vladimira Putina najvišim ordenom Republike Srpske.

“Znamo da je bilo posjeta Rusiji od početka agresije na Ukrajinu, tako da vidimo da je tih odnosa svakako bilo i da su oni korišteni u političke svrhe. Pogotovo je to bio primjer prošle godine pred izbore u BiH, ali ne vidimo adekvatnu reakciju same EU”, kaže Kanlić za Detektor.

On smatra da ovakve poteze zvaničnika iz Republike Srpske na neki način osnažuje izostanak konkretnih akcija i sankcija iz zemalja EU, iako se u izvještajima Unije često napominje odstupanje institucija i funkcionera iz ovog entiteta od politika BiH i EU.

Zbog trenutne geopolitičke situacije, dodaje Kanlić, teško je očekivati cjelovite sankcije EU, ali pretpostavlja da bi moglo doći do pojedinačnih sankcija, kao što je to učinila Njemačka obustavivši finansiranje projekata u ovom bh. entitetu, zbog separatističkih poteza i odluka vlasti. Posebno bi to, dodaje, bilo važno zbog trenutnog statusa BiH na europskom putu.

“Vidjeli smo i po ovom izvještaju nam je ostavljen još neki period za ispunjenje prioriteta, kako bi se počelo s pregovorima za pristupanje EU, a svakako da takvo djelovanje ne ide na ruku onima koji zagovaraju otvaranje pregovora sa BiH i samo daje argumente onima koji su skeptici po pitanju proširenja”, kaže Kanlić.

Evropska unija ranije je pozivala BiH da, kao zemlja kandidat za članstvo, uskladi svoju vanjsku politiku sa onom koju ima Unija, ali su političari iz Republike Srpske, posebno Dodik, bili kategorični da BiH neće uvoditi konkretne sankcije Rusiji, iako tvrde da su za pristupanje zemlje EU.

Ruska Federalna agencija za pitanja nezavisnih država, ruske državljane koji žive u inostranstvu i međunarodnu humanitarnu saradnju “Rossotrudničestvo” od jula 2022. godine nalazi se pod sankcijama Evropske unije, zbog podrške ruskoj invaziji na Ukrajinu i narušavanja stabilnosti, sigurnosti i teritorijalnog integriteta ove zemlje. U pojašnjenju sankcija navedeno je kako je ova organizacija odgovorna i za pružanje materijalne i finansijske podrške ruskoj vladi, koja je odgovorna za pripojenje Krima i destabilizaciju Ukrajine.

EU je ocijenila da je riječ o glavnoj državnoj agenciji koja provodi “meku silu” i hibridni uticaj Kremlja, uključujući i promoviranje takozvanog koncepta “Ruski mir”, te da organiziraju međunarodne događaje s ciljem učvršćivanja šire javne percepcije okupiranih ukrajinskih teritorija kao ruskih.

“Dugi niz godina djeluje kao krovna organizacija za mrežu ruskih sunarodnjaka i uticajnih aktera te finansira razne projekte u području javne diplomatije i projekte, čime učvršćuje aktivnosti proruskih aktera i širi diskurs Kremlja, uključujući i povijesni revizionizam”, stoji u pojašnjenju na listi sankcionisanih organizacija u Službenom listu EU.

Osim zvaničnika vlasti, priznanja su uručena i predstavnicima akademske zajednice iz Republike Srpske, dekanu banjalučkog Fakulteta za bezbjednost Predragu Ćeraniću i profesoru banjalučkog univerziteta Olegu Soldatu. Detektor je ranije izvještavao o ruskom Fondu za javnu diplomatiju “Aleksandar Gorčakov”, koji je osnovao bivši ruski predsjednik Dmitrij Medvedev i konferenciji za mlade koju je ovaj fond organizirao u prostorijama Univerziteta u Banjoj Luci.

Kenan Hodžić, viši asistent na sarajevskom Fakultetu za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije, smatra da je dodjela ruskih priznanja zvaničnicima iz BiH problematična jer predstavlja još jednu hibridnu aktivnost i novi nivo uticaja Ruske Federacije na političku reprezentaciju u Republici Srpskoj. Dodaje da je to način kako se određeno društvo i odabrani zvaničnici nagrađuju i usmjeravaju ka aktivnijoj destabilizaciji političke situacije, te da takva podrška podrivačkim aktivnostima određenih grupa u BiH može predstavljati i ozbiljan sigurnosni problem.

“Nakon ruske invazije na Ukrajinu i pratećeg geopolitičkog zemljotresa, diplomatija Kremlja intenzivnije koristi alate strateškog komuniciranja i demonstrira predanost svojim ciljevima u BiH”, smatra Hodžić.

U jednom od nedavnih istraživanja, Detektor je objavio detalje o ruskim diplomatama koje su evropske države protjerale nakon početka invazije na Ukrajinu, a koji su sada akreditovani u ruskoj misiji u BiH. Neki od njih su već učestvovali u javnim događajima na području BiH, a prema zvaničnim i nezvaničnim diplomatskim izvorima, objavama na društvenim mrežama i izvorima iz sigurnosnih agencija, BiH postaje sigurno utočište za diplomate nepoželjne u drugim zemljama gdje je manje ruskog uticaja.

Do trenutka objavljivanja ovog teksta niko od zvaničnika vlasti u Republici Srpskoj, kojima su uručena priznanja, nije odgovorio na upite novinara Detektora.