Haška petorka kriva za zločin u Srebrenici

Odbacujući većinu žalbi na prvostepenu presudu iz 2010., Haški tribunal je osudio Vujadina Popovića i Ljubišu Bearu na doživotne kazne zatvora za genocid, a Dragu Nikolića na 35 godina zatvora za pomaganje pri činjenju genocida. Presudom je Vinko Pandurević osuđen na 13, a Radivoje Miletić na 18 godina zatvora za zločine protiv čovječnosti.

Popović je bio načelnik za bezbjednost Drinskog korpusa VRS-a, Nikolić bezbjednosni oficir Zvorničke brigade VRS-a, a Beara je istu dužnost obavljao u Glavnom štabu VRS-a. Pandurević je nekadašnji komandant Zvorničke brigade VRS-a, a Miletić bivši pomoćnik komandanta VRS-a Ratka Mladića.

Sva petorica su proglašeni krivim za zločine počinjene u julu 1995. na području Srebrenice i Žepe, kada su srpske snage napale zaštićenu enklavu Srebrenica, pogubile više hiljada bošnjačkih muškaraca, a protjerale žene, djecu i starije.

Predsjedavajući Apelacionog vijeća Patrick Robinson odbio je žalbe Odbrana na greške u ocjeni dokaza, vjerodostojnosti svjedoka i o broju žrtava, zaključivši da je prvostepeno vijeće pravilno razmotrilo sve okolnosti.

Razmatrajući žalbe u vezi sa genocidnom namjerom Popovića i Beare, Apelaciono vijeće je zaključilo da su Bošnjaci s područja istočne Bosne bili žrtve genocidnog poduhvata, u kojem su učestvovale jedinice VRS-a, te je potvrdilo Popovićevu i Bearinu krivicu za genocid.

Apelaciono vijeće prihvatilo je žalbe Haškog tužilaštva i proglasilo Popovića i Bearu krivim i za udruživanja radi počinjenja genocida.

“Prvostepeno vijeće je smatralo da nema potrebe da se osude radi udruživanja, kada su već osuđeni za genocid, ali Apelaciono vijeće smatra da je tu učinjena greška i prihvata stav Optužbe da je potrebno da se osude i radi udruživanja za počinjenje genocida kako bi presuda odrazila stepen njihove krivice”, pojasnio je Robinson.

Presudom su Beara i Popović oslobođeni krivice za ubistva Bošnjaka u blizini Trnova koja su počinili pripadnici jedinice “Škorpioni”, s obzirom da “nisu izneseni dokazi koji bi povezali pripadnike ove jedinice sa ostalim članovima udruženog zločinačkog poduhvata”.

Apelaciono vijeće potvrdilo je zaključak prvostepene presude da Nikolić nije imao genocidnu namjeru, te je osuđen za pomaganje genocida u Srebrenici.

U odnosu na Pandurevića, Apelaciono vijeće prihvatilo je da on nije imao namjeru da učestvuje u operaciji ubistava, ali da je znao da njemu podređeni vojnici učestvuju u zločinima i nije intervenirao.

“Bez obzira šta je motivacija Pandurevića da otvori koridor koloni iz Žepe, što je bilo suprotno naredbi, i da prebaci 140 do 150 zatvorenik u logor Batković, njegovi postupci su ipak spasili na hiljade života”, rekao je Robinson.

Pandurevića je Apelaciono vijeće proglasilo krivim i što nije spriječio i kaznio svoje podređene koji su učestvovali u zločinima počinjenim u Srebrenici.

Jedinu kaznu koju je Apelaciono vijeće promijenilo jeste presuda Miletiću – smanjilo mu je kaznu za jednu godinu, nakon što je zaključilo da je prvostepeno vijeće pogrešno cijenilo otežavajuće okolnosti.

Događaji za koje su osuđeni, prema presudi Haškog tribunala, desili su se u ljeto 1995. u Srebrenici, Žepi i okolini. Sudsko vijeće je utvrdilo da su se događaji desili nakon što su snage bosanskih Srba u julu 1995. izvele vojni napad na područje Srebrenice koja je bila pod zaštitom Ujedinjenih nacija (UN). Prema presudi, više hiljada muškaraca je odvedeno, zatočeno i ubijeno, dok su žene i djeca prognani na teritoriju pod kontrolom Armije BiH (ABiH).

Petorici bivših oficira VRS je produžen pritvor do upućivanja na izdržavanje kazne. Svi se nalaze u Haagu od 2005., osim Beare, koji je bio uhapšen u Srbiji godinu ranije.

Prvobitno su s njima optuženi Ljubomir Borovčanin i Milan Gvero. Borovčanin je prvostepenom presudom osuđen na 17 godina, ali se nije želio na presudu, te je upućen na izdržavanje kazne, a Gvero je osuđen na pet godina, ali je umro dok je bio na privremenoj slobodi.