Uložene žalbe na presudu Stanišiću i Simatoviću

Advokati bivših zvaničnika Službe državne bezbjednosti (SDB) Srbije Jovice Stanišića i Franka Simatovića uložili su jučer, 6. septembra, žalbu na presudu kojom su u junu obojica osuđeni na po 12 godina zatvora zbog pomaganja i podržavanja zločina u Bosni i Hercegovini 1992. godine.

Mehanizam za međunarodne krivične sudove (MMKS) u Haagu osudio ih je za pomaganje i podržavanje zločina koje je počinila specijalna jedinica SDB-a na području Bosanskog Šamca, ali ih je oslobodio odgovornosti za druge zločine koje su počinile srpske jedinice na drugim mjestima u BiH i Hrvatskoj tokom ratova početkom 1990-ih.

Ova je bila prva osuđujuća presuda najvišim srpskim ratnim zvaničnicima izrečena za ratne zločine počinjene u ratovima koji su izbili tokom raspada Jugoslavije. Presudom je također potvrđeno više detalja koji utvrđuju da je Srbija bila umiješana u sukobe u BiH i Hrvatskoj, uprkos tome što ona ovo negira.

U žalbenom podnesku su Stanišić i Simatović zatražili od Mehanizma da ukine presudu i da donese odluku da nisu krivi ili da im smanji kaznu.

Stanišićeva Odbrana je navela da je Sudsko vijeće pogriješilo kada je utvrdilo da su organizovanje obuke za pripadnike jedinice SDB-a i lokalnih srpskih snaga u kampu Pajzoš u Hrvatskoj, te njihovo raspoređivanje tokom preuzimanja Bosanskog Šamca, “obezbijedili praktičnu pomoć, što je imalo značajnog ili drugog uticaja na izvršenje zločina progona, ubistva i prisilnog raseljavanja od strane pripadnika jedinice i lokalnih srpskih snaga”.

Također je navela da Sudsko vijeće nije utvrdilo vezu između njihove pomoći i počinjenih zločina, među kojima je masakr u Crkvini u maju 1992. godine.

Stanišićeva Odbrana je istakla da je, budući da je sud utvrdio da on nije kontrolisao počinioce, niti ih usmjeravao tokom počinjenja zločina, “Sudsko vijeće pogriješilo, jer nije procijenilo niti dalo obrazloženo mišljenje o tome kako je praktična pomoć suštinski uticala na izvršenje počinjenih zločina u cjelini”.

Stanišić i Simatović su bili optuženi kao članovi udruženog zločinačkog poduhvata koji se sprovodio tokom ratova u BiH i Hrvatskoj zajedno sa Slobodanom Miloševićem i drugim srpskim političkim, vojnim i policijskim funkcionerima i vođama Srba iz Hrvatske i BiH.

Ali u Stanišićevoj žalbi se navodi da sud “nije dao odgovarajuću težinu dokazima koji su pokazali da Stanišić nije bio dio UZP-a (udruženog zločinačkog poduhvata)”.

U žalbi Simatovića se kaže da je sud napravio niz grešaka, pri čemu se navodi da je pogrešno utvrđeno da je on formirao Jedinicu za specijalne operacije (JSO) SDB-a od boraca koji su bili obučavani u Hrvatskoj 1991. godine.

Dodaje se da je sud pogrešno utvrdio da je Simatović imao ovlaštenja nad JSO-om i da se složio o “aranžmanima za obuku osoba poslanih u Bosanski Šamac (da bi se borili)”.

“Sudsko vijeće pogriješilo je činjenično i zakonski kada je utvrdilo da je Simatović bio svjestan da će, dopuštajući osobama da u Bosanskom Šamcu koriste objekte i budu obučavani, podržati vojne akcije, i u kontekstu tadašnjeg sukoba, počinjenje zločina ovih snaga”, navodi se u žalbi.

Tužilaštvo se također žalilo na ovu presudu, te navelo kako je Sudsko vijeće pogriješilo što nije pronašlo Stanišića i Simatovića krivično odgovornim kao članove UZP-a te, između ostalog, pogriješilo u primjeni prava i/ili činjenica isključujući iz presude njihov doprinos zločinima prisilnog raseljavanja u Sanskom Mostu 1995. godine.

Također je navedeno kako Tužilaštvo smatra da je Vijeće pogriješilo jer nije utvrdilo da su Stanišić i Simatović dijelili namjeru potrebnu za odgovornost u UZP-u.

Po drugom žalbenom osnovu, Tužilaštvo se žalilo jer je prema njihovom mišljenju Sudsko vijeće pogriješilo kada nije proglasilo Stanišića i Simatovića krivim za pomaganje i podržavanje zločina počinjenih u Zvorniku, Doboju, Sanskom Mostu, Srpskoj autonomnoj oblasti (SAO) Krajina i Srpskoj autonomnoj oblasti Slavonija, Baranja i zapadni Srem (SAO SBZS).

Tužilaštvo je zatražilo od Žalbenog vijeća da ispravi greške Prvostepenog vijeća, proglasi Stanišića i Simatovića krivim za ove žalbene navode, te im izrekne više kazne zatvora.