Mladić: Usaglašeno djelovanje kriznih štabova i vojske

n.

Hansonova, koja je sačinila izvještaj o “ključnoj” ulozi kriznih štabova nakon što je proučila njihove brojne dokumente, zaključila je da je Mladićeva vojska “koordinisala” dejstva sa opštinskim vlastima i njihovim snagama, uključujući paravojske.

Mladiću, tadašnjem komandantu Vojske Republike Srpske (VRS), sudi se za progon nesrpskog stanovništva iz 20 opština širom BiH, koje su, po optužnici, trebalo da budu dio nove, ujedinjene srpske države. Progon je, prema optužnici, u sedam opština poprimio razmjere genocida nad bošnjačkim i hrvatskim civilima.

Po riječima Hansonove, krizni štabovi i Mladićeva vojska su zajedno radili na objedinjavanju svih srpskih snaga i na planiranju vojnih operacija. To je ilustrovala tajno prisluškivanim Mladićevim razgovorom sa zvaničnikom kriznog štaba iz opštine Ilidža, s kraja maja 1992, kada komandant VRS-a naređuje da se “sve vojne formacije stave pod kontrolu”.

“Sve što nosi pušku i hoće da nosi glavu, mora da se stavi pod moju komandu”, rekao je Mladić na primjedbu sagovornika da “ima nešto ‘arkanovaca’”, naređujući potom da se “poštuje petodnevno primirje”.

“Taj razgovor potvrđuje da je, kada je smatrao za neophodno, Mladić ostvarivao vlast nad kriznim štabovima i naređivao im da se uključe u vojne operacije… Oni su imali iste ciljeve i zajedno su radili da ih ostvare”, naglasila je Hansonova.

Ona je izjavila da su krizni štabovi SDS-a, uspostavljeni po preporuci lidera bosanskih Srba Radovana Karadžića s kraja 1991, bili ključni instrumenti za formiranje srpskih opština i oružanih snaga širom BiH. Štabovi su, potom, postali organi vlasti u novoformiranim srpskim opštinama, iz kojih su nesrbi masovno progonjeni.

U izvještaju eksperta Optužbe precizira se i da su krizni štabovi formirani u skladu sa dokumentom poznatim kao “Varijanta A i varijanta B”, koji je Karadžić podijelio predsjednicima opštinskih odbora SDS-a na sastanku 19. decembra 1991. godine.

Dokumentom je bio predviđen način na koji će biti preuzeta vlast u opštinama u kojima su Srbi bili manjina, ali i u komunama gdje su oni činili većinu.

Hansonova je rekla da je, samo dva dana kasnije, prvi krizni štab formiran u Zvorniku, gdje je ubrzo došlo do izdvajanja Srba iz organa vlasti i formiranja srpske opštine.

Kako je dodala, ubrzo se isto dogodilo i u brojnim drugim opštinama u BiH iz kojih su Bošnjaci i Hrvati bili protjerani.

Odbrana Mladića, koji je optužen i za genocid u Srebrenici, teror nad civilima u Sarajevu, te uzimanje pripadnika UNPROFOR-a za taoce, nastaviće sutra da ispituje svjedokinju Hanson.