Karadžić: Zločini pripisani paravojskama

Tokom unakrsnog ispitivanja svjedoka Mirze Karabega, Karadžić je citirao dokument Centra javne bezbjednosti (CJB) Banja Luka, koji je sačinjen 14. avgusta 1992., u kojem se navodi da “paravojske, koje su se otele kontroli, izazivaju eksplozije u nesrpskim objektima, te napadaju, pljačkaju i ubijaju Bošnjake i Hrvate, kako bi ih natjerali da odu iz Sanskog Mosta”.

Optuženi je sugerisao svjedoku da dokument pokazuje da srpske vlasti “nisu mogle da kontrolišu paravojske”.

“Vi sada iznosite da je svega toga bilo, a šta su oni sve uradili od maja 1992. godine… Pa, vi ste to do sada negirali”, odgovorio je Karabeg, koji je do hapšenja u maju 1992. bio predsjednik opštinske vlade u Sanskom Mostu, kao predstavnik Stranke demokratske akcije (SDA).

Karadžić je kazao da dokument ukazuje da “srpske vlasti potvrđuju da dva mjeseca divljaju paravojske i traže njihovo ukidanje”.

Optuženi Karadžić je tvrdio da su Srpske odbrambene snage (SOS), za koje je svjedok kazao da su stajale iza serije bombaških napada na objekte Bošnjaka i Hrvata, krajem maja 1992. napustile grad, pošto ih je “vlast stisnula i prinudila da odu”.

Međutim, Karabeg je ostao pri iskazu da je na čelu SOS-a bio zvaničnik Srpske demokratske stranke (SDS) Tomo Delić, koji je u razgovorima “obmanjivao” predstavnike SDA da će ekstremisti biti suzbijeni.

Radovan Karadžić, bivši predsjednik Republike Srpske (RS), optužen je za progon Bošnjaka i Hrvata iz Sanskog Mosta i još 19 opština širom BiH, koji je uključivao prisilno premeštanje, nezakonito pritvaranje, maltretiranje i ubistva.

Karadžić je optužen i za genocid u Srebrenici i još osam opština u BiH, terorisanje stanovništva Sarajeva artiljerijskim i snajperskim napadima, te uzimanje osoblja UN-a za taoce.

Karabeg je sa svjedočenjem započeo 13. septembra, kada je kazao da su srpske snage protjerivale bošnjačko i hrvatsko stanovništvo iz Sanskog Mosta i okolnih sela. Svjedok je opisao i nezakonito pritvaranje i zlostavljanje nesrba u policijskoj stanici u Sanskom Mostu i zatočeničkim centrima Betonirka i Manjača, gdje je bio od juna do oktobra 1992. godine.

Tokom unakrsnog ispitivanja, Karadžić je ponavljao tvrdnju da su zvaničnici SDA u Sanskom Mostu od septembra 1991. radili na tajnom naoružavanju Bošnjaka i formiranju Zelenih beretki.

Karabeg je potvrdio da je Zelenih beretki bilo u selima Vrhpolje i Hrusto, uz napomenu da je to bila Teritorijalna odbrana (TO) u koju su se Bošnjaci “samoorganizovali”.

Na Karadžićevu sugestiju da su Zelene beretke “išle u ofanzivu na sprska sela”, svjedok je odgovorio: “Pa, vi ste napali čitav Sanski Most, ispresjecali ga i proglasili Srpskim Sanskim Mostom”.

Karabeg je pozvao optuženog da mu navede ime “jednog Srbina ubijenog u Sanskom Mostu”, a on će njemu “navesti desetine i desetine Bošnjaka koji su ubijeni”. U jednom trenutku, svjedok je kazao da je u gradu ubijeno 758 građana nesrpske nacionalnosti.

Kada mu je Karadžić pročitao spisak stradalih srpskih vojnika, svjedok je odgovorio: “To su vaši dokumenti i vaša naklapanja”.

Nakon što mu je Karadžić predočio da su, po srpskim saznanjima, na lijevoj obali Sane “muslimanske snage” imale minobacače, snajpere, artiljerijske i pješadijske jedinice, Karabeg je izjavio da “to nije istina”.

Tvrdeći da su Srbi bili većinsko stanovništvo u većini naselja u opštini Sanski Most, Karadžić je ponavljao da je formiranje srpske opštine podrazumijevalo da svoju opštinu imaju i Bošnjaci i Hrvati, te da je o tome postojao dogovor njihovih stranaka.

Karabeg je to negirao rječima da je početkom aprila 1992. bila proglašena Srpska opština Sanski Most, koja je odmah priključena “Autonomnoj regiji Bosanska Krajina”.

“Podijeljena je milicija, istaknuta srpska zastava, sve je bilo srpsko, sve… Zašto srpska milicija kad je postojala i radila legalna milicija BiH?”, upitao je svjedok.

Nastavak suđenja zakazan je za 15. septembar ove godine.

R.M.