Na graničnom prijelazu Jarinje, ne skrivajući lice, Damnjan Knežević, vođa ove organizacije, u sukobu s policijom je naveo kako “nismo došli da se gurkamo s vama”.

“Narod iz cele Srbije, Crne Gore i Srpske kreće na Jarinje – ne priznajemo granice”, navodilo se u promotivnom videu na stranici “Srbin.info” sa detaljnim informacijama o polascima. 

“Srpski rodoljubi iz Srbije, Crne Gore i RS-a pozivaju vas na ‘Zbor na Jarinju’”, stoji u pozivu prema kojem je bilo predviđeno da kolona auta iz Srbije krene po unaprijed utvrđenom rasporedu iz Beograda, Obrenovca, Čačka i Kraljeva. 

Okupljeni su pokušali doći do granice, ali ih je srbijanska policija zaustavila, a potom su pripadnici mirovnih snaga KFOR-a s druge strane granice postavili patrole i bodljikavu žicu.

Balkanska istraživačka mreža Bosne i Hercegovine (BIRN BiH) pregledala je fotografije i videe objavljene na društvenim mrežama i na njima pronašla cijeli niz znakova proruskih i krajnje desničarskih organizacija i neke od njihovih pripadnika – od bajkerskog kluba sa desničarskim simbolima sve do ksenofobične antimigrantske organizacije iz Beograda sa vezama s ruskom vojnom formacijom koja učestvuje u ratu u Ukrajini.

Od Moskve do Jarinja

Objava o posjeti Damnjana Kneževića Wagneru. Foto: Telegram, screenshot

Prije nepunih mjesec dana na Telegram stranici “Rusko-srpskog centra Orlovi” objavljena je fotografija na kojoj je Damnjan Knežević u posjeti “Wagneru”, ranije tajnovitoj i zloglasnoj paravojnoj formaciji, koja sada zajedno sa zvaničnim ruskim snagama učestvuje u inavaziji na Ukrajinu.

U podcastu “Mario zna”, Knežević je kazao kako je “Wagner” najjača privatna svjetska formacija i da, iako nema poslovanje u Srbiji, bilo ko može da se prijavi da postane član. 

“Ja sam ovaj put išao da prenesemo neku našu podršku. Nosili smo zastavu koja je bila na litiji 11. septembra, koju smo mi, Narodne patrole, radili”, kazao je Knežević, navodeći da je zastava podignuta zbog utakmice Zenita i Crvene zvezde, te da je on bio pozvan da dođe.

Kako navodi u podcastu, nakon što je zastava raširena, kontaktirali su ga iz “Wagner” centra da svrati.

“Otišli smo tamo. Videli smo se s nekim ljudima koji su bitni u toj priči i sa bitnim ljudima u Ruskoj federaciji. Kasnije je organizovano to neko rusko-srpsko veče, poluknjiževno”, kazao je Knežević, dodajući kako je Srbija okružena neprijateljski nastrojenim državama, a da do eskalacija sukoba na Kosovu i u Bosni i Hercegovini može doći svaki dan. 

“Mi imamo dosta nepripremljenu vojsku. (…) Ja vidim svoju misiju da se te veze još ojačaju i da u slučaju potrebe mi dobijemo adekvatnu pomoć”, kazao je Knežević. 

Simbol grupe “Wagner” na kapi Damnjana Kneževića. Foto: YouTube, screenshot

Senatori Sjedinjenih Američkih Država početkom decembra su predstavili zakonska rješenja prema kojima bi se “Wagner” označio kao strana teroristička organizacija. 

“Grupa ‘Wagner’ prijetnja je interesima i sigurnosti Sjedinjenih Država, naših saveznika i njihovih partnera”, rekao je senator Richard Hudson, dodajući kako se odgovorni za ratne zločine u Ukrajini moraju označiti odgovornima. 

Miloš Oprin iz “Patrola” je, dijeleći objavu sa zvaničnog Twitter profila ove organizacije, napisao “Budimo Srbi”. 

Na zvaničnom profilu ove organizacije je u nedjelju, 18. decembra, poručeno kako iz bezbjednosnog razloga rute za Centralnu Srbiju ne važe i da se niko ne čeka. 

“Vidimo se na Jarinju”, objavljeno je.

Na snimku objavljenom na Youtube kanalu “Srbin.info” na jakni učesnika vidljivi su simboli organizacije “Wagner” na jednoj ruci, te “Narodne patrole” na drugoj. 

Desničari inspirisani ratnim zločinima

Objava Srbske akcije nakon skupa. Foto: Telegram, screenshot

Osim “Patrola”, na protestu su prisustvovali i pripadnici “Srbske akcije”.

“Okupljeni su svojim prisustvom stavili do znanja da naša braća i sestre na Svetoj srbskoj zemlji nisu i neće biti bez iskrene podrške i pomoći rodoljuba iz ostalih srbskih krajeva”, navodi se u objavi ove grupe na Telegramu uz poruku: “Nema podele! Nema predaje! Kosovo je Srbija!”. 

Skupu su prisustvovali i predstavnici organizacije “Hrabro za Kosmet” koji godinama – kao humanitarna organizacija – prikupljaju pomoć za Kosovo. Oni su 12. decembra, na protestu u Beogradu, poručili kako dokazuju da stoje za narod na Kosovu i Metohiji. 

“Nećemo (se) povinovati i trpeti teror šiptara. (…) Reči i proteste sve više i više smanjujemo, prelazimo polako na dela”, navedeno je na stranici ove grupe na Telegramu nakon protesta. 

Ova organizacija je, dijeleći poziv za skup na Jarinje, navela kako je do ove situacije dovela “neodgovorna politika državnog vrha u zadnje 22 godine”. 

“Obesmislimo nametnute ‘granice’, izdajničke sporazume. Oslobodimo prolaz do braće, oslobodimo sebe”, navodi se u objavi ove grupe koju je na svom kanalu podijelila “Zentropa”, srbijanski ogranak međunarodnog foruma ekstremnih desničarskih pokreta. 

“Hrabro za Kosmet” je, nakon poziva na skup, prodavala značke za “pomoć deci Donbasa”, proizvedene u Rusiji.

Na značkama koje prodaje “Hrabro za kosmet” je lik Ratka Mladića, bivšeg komandanta Vojske Republike Srpske, koji je osuđen na doživotnu kaznu zatvora za genocid nad Bošnjacima iz Srebrenice 1995. godine, progon Bošnjaka i Hrvata širom BiH, terorisanje stanovništva Sarajeva tokom opsade grada i uzimanje pripadnika mirovnih snaga UN-a za taoce.

Osim lika Mladića, prodaju se natpisi “Rusi na Kosovu”, te slovo “Z”, koje od početka ruske invazije na Ukrajinu od februara 2022. godine predstavlja simbol pod kojim se bori ruska vojska. 

“Rusi i Srbi braća zauvek”, poruka je kojom završavaju objave podrške ruskoj invaziji na Ukrajinu na ovoj stranici. 

Snimke uživo sa Jarinja je na svom Facebook profilu dijelio Nemanja Šarović iz Pokreta “Ljubav, vera, nada”. 

Šarović je ovaj pokret registrovao prije dvije godine, te je ove godine učestvovao na izborima u Srbiji. Predsjedavajući osnivačke skupštine ovog pokreta bio je Božidar Delić, bivši komandant 549. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije, koja je učestvovala u nekim od najozloglašenijih napada tokom sukoba na Kosovu.

Delić je ranije ove godine preminuo, a prije toga najavio je osnivanje svog pokreta. 

Iz Tužilaštva za ratne zločine (TRZ) Srbije su 2013. godine za BIRN kazali da se Delić više puta našao pod istragom. Fond za humanitarno pravo je 2013. godine objavio izvještaj prema kome je 549. motorizovana brigada tokom sukoba na Kosovu učestvovala u ubistvima velikih razmjera.

No, on nikada nije optužen i negirao je da je uključen u zločine.

Bajkeri sa lobanjama Trećeg rajha

Skup na graničnom prelazu Jarinje. Foto: Telegram, screenshot

Na više fotografija na skupu sa Jarinja vidjele su se osobe u jaknama sa natpisom “MC Srbi Srbija” i “Support MC Srbi”.

Ovaj motoklub, sa ograncima u Srbiji i Republici Srpskoj, na svojim prslucima ima simbol “Totenkopf” – lobanju sa prekriženim kostima iza, a kao simbol ju je koristila nacistička SS Totenkopf divizija tokom Drugog svjetskog rata. Ovaj simbol je, prema stavu stručnjaka sa kojima je ranije razgovarao BIRN BiH, direktna aluzija na nacizam i štovanje Trećeg rajha. 

Sa natpisima na majicama “Srpski četnici” i zastavom “Četnička omladina”, na Jarinju je bilo više osoba. 

Dio parole sa zastave četničkih pokreta “Za kralja i otadžbinu – Sloboda ili smrt” vidljiva je na zastavi jednog od učesnika skupa.

U ranijim istraživanjima BIRN BiH je pisao kako su ravnogorski četnički pokreti bili uključeni u finansiranje dobrovoljaca i odlazaka na ratište u Ukrajinu 2014. godine. To je ranije naveo Bratislav Živković, koji sebe opisuje kao četničkog vojvodu.

Zastava “Kormila” na graničnom prelazu Jarinje. Foto: Telegram, screenshot

Osim zastave “Četničke omladine”, na granici je raširena i zastava “Kormila”, organizacije koja je ranije, okupljanjem u Zvorniku, učestvovala u obilježavanju Dana Republike Srpske. 

Tada su za BIRN BiH rekli kako se trude održati bratske odnose “između Srba s obje strane rijeke Drine”, navodeći kako činjenica da se 9. januara obilježava i krsna slava Svetog Stefana Prvomučenika, sveca čije “stradanje i mučeništvo se može uporediti sa sudbinom srpskog naroda tokom Prvog i Drugog svjetskog rata”.

Ovu organizaciju je ranije pominjao i Robert Rundo, američki ultradesničar suočen s optužbama za nasilje SAD-u. On je u svom blogu ranije naveo da je upoznao “mlade momke koji marširaju” i koji su mu “pričali o oživljavanju četničkog raspoloženja”, o čemu je BIRN BiH pisao. 

Organizacija “Narodna patrola”, koja sebe vidi kao društveno uticajnu, danima je pozivala na pružanje podrške “ruskom i bjeloruskom narodu u borbi protiv nacističke i prozapadne vlade iz Kijeva”, navodeći da je poznato kako je “svijet bio brižan ‘99-te godine”, aludirajući na bombardovanje koje su NATO snage vršile u Srbiji zbog rata na Kosovu.

Na skupu na Jarinju učesnici su prekrivali lice maskama, između ostalog, “Serbon shopa”. 

Sa “Serbon shopom” sarađuju brojne krajnje desničarske organizacije koje, predstavljajući sebe kao humanitarne ili patriotske, koriste platformu ovog shopa za promociju. Osim simbola kojima se veličaju ratni zločinci, ovaj shop ima i simbole kojima se veliča desničarska ideologija. 

U posljednjoj epizodi TV Justice-a, BIRN BiH je prikazao saradnju ove organizacije sa drugim organizacijama.

BIRN BiH nije mogao dobiti komentar “Kormila”, “Hrabro za Kosmet”, “Srbske akcije” i Miloša Oprina.

Oprin je naveo da samo Knežević može govoriti u ime Narodne patrole, te da je sve pojašnjeno na Telegram stranicama ove organizacije, dok drugi – do objave teksta – nisu odgovorili na zahtjev za komentar.