Zvornik talac paravojnih formacija

Grujić, koji je u Srbiji pravosnažno osuđen na šest godina zatvora zbog zločina nad Bošnjacima u toj opštini, rekao je da su paravojne formacije iz Srbije, poput “Garde” Željka Ražnatovića Arkana i “Žutih osa”, činile zločine 1992. godine.

Prema svjedočenju Grujića, poslije “deblokade” Zvornika u aprilu 1992. godine, “Arkan i njegov major Peja su preuzeli kontrolu”, ostavljajući lokalne srpske vođe “bez ikakve vlasti”.

I Srbi i Bošnjaci bili su, prema Grujićevom svjedočenju, “taoci i žrtve” srpskih paravojski. On je kazao da je u julu 1992. o zločinima izvijestio Karadžića, koji je bio “iznenađen i zapanjen”. Specijalna policijska jedinica je po Karadžićevom nalogu zatim pohapsila paravojske, posvjedočio je Grujić.

Karadžić, bivši predsjednik Republike Srpske, optužen je za genocid u Srebrenici, teror nad civilima u Sarajevu i uzimanje pripadnika UNPROFOR-a za taoce. On je optužen i za progon Bošnjaka i Hrvata u 20 opština, od kojih je jedna i Zvornik.

U unakrsnom ispitivanju, tužiteljka Catrina Gustafsson suočila je Grujića sa dokazima da su Ražnatovićevu paravojsku pozvale lokalne vlasti, odnosno komandir stanice policije Dragan Spasojević. Grujić to nije negirao.

“Arkan je sve odlučivao i komandovao tokom napada na Zvornik, a zatim je to prepustio svom majoru Peji”, rekao je Grujić i potvrdio da su lokalne vlasti, poslije zauzimanja Zvornika, pozvale i smatrale dobrodošlim sve srpske dobrovoljce i da ih nisu pitali ko su i odakle su. 

Grujić nije negirao da je 8. aprila 1992. poželio dobrodošlicu Vojinu Vučkoviću zvanom Žuća, vođi “Žutih osa”, koje su kasnije počinile teške zločine nad Bošnjacima. “Nama je bila dobrodošla svaka ruka i svaki čovjek… Tačno je da nisam pitao ko su i odakle su”, kazao je on.

Nakon što mu je tužiteljka predočila dokumente, Grujić je potvrdio i da su lokalne vlasti plaćale “dobrovoljce” uključene u lokalnu Teritorijalnu odbranu (TO). On je rekao da je to činjeno na zahtjev komandanta Marka Pavlovića, za kog se kasnije ispostavilo da se zapravo zove Branko Popović.

U istom procesu sa Grujićem, beogradski sud je 2010. osudio Popovića na 15 godina zatvora zbog zločina počinjenih u Zvorniku.

Svjedokovoj tvrdnji da su Bošnjaci iz sela Kozluk u junu 1992. samoinicijativno otišli u inostranstvo, tužiteljka Gustafsson suprotstavila je nalaz iz beogradske presude da su Kozlučani prognani nakon što su im Grujić i drugi dali kratak rok da se spreme i obezbijedili prevoz.

“To nije tačno… Sud je po svaku cijenu htio da me osudi… To je trebalo izdajničkom režimu (tadašnjeg predsjednika Srbije) Borisa Tadića, da hoda po Bruxellesu i po Bosni, da se izvinjava… Bez ijednog dokaza sam osuđen”, odgovorio je Grujić.

Tužiteljka je rekla da je presudom utvrđeno da su u progon mještana Kozluka bile umiješane i “više vlasti”, odnosno sam Karadžić, što je Grujić negirao. On je kazao da Karadžić “nijednu riječ nije progovorio” o iseljavanju Bošnjaka.

Gustafsson mu je zatim predočila zapis iz dnevnika Ratka Mladića sa sastanka u Zvorniku održanog u junu 1992. u kojem stoji da je Grujić u prisustvu Karadžića rekao da je “sprovedena predsjednikova odluka da u Kozluk i Divič naselimo našu djecu”.

“Nikad ove riječi nisam izgovorio, niti sam pomenuo predsjednika Karadžića. Mladić je ili bio pijan ili nije dobro čuo… a volio je da popije”, prokomentarisao je Grujić.

Suđenje će biti nastavljeno u srijedu, 26. juna.