Richard Butler,nekadašnji istražitelj Haškog tribunala, kao vještak kojeg je saslušalo Tužilaštvo BiH na suđenju za zločine u Bosanskoj Krupi, govorio je o ustroju Vojske Republike Srpske (VRS) tokom 1992. godine i odgovornosti koju su imali komandanti brigada.
“VRS je službeno stvorena u maju 1992. godine, nakon povlačenja Jugoslovenske narodne armije (JNA) sa područja BiH. U Krupi, 11. laka pješadijska brigada nije imala direktnu povezanost sa JNA i formirana je iz jedinica Teritorijalne odbrane”, rekao je Butler.
Tužilaštvo BiH tereti Gojka Kličkovića, Jovana Ostojića i Mladena Drljaču za zločine počinjene na području Bosanske Krupe tokom 1992. godine.
U optužnici stoji da je Jovan Ostojić od 14. jula do 31. decembra 1992. godine bio komandant 11. krupske lake pješadijske brigade, te je “svjesno učestvovao u udruženom zločinačkom poduhvatu čiji je cilj bilo stvaranje zasebne države koju će naseljavati samo Srbi”.
“Komandanti brigade, prema tadašnjim propisima, odgovarali su za uspješno postupanje brigade, te su bili odgovorni za svako propuštanje zadataka podređenih.Oni su trebali da poduzmu sve mjere kako bi spriječili kršenja prava i kaznili počinioce”, obrazložio je Butler.
Tužilaštvo tereti Ostojića, između ostalog, da je kao komandant brigade svojim “činjenjem i nečinjenjem planirao, pokrenuo, naredio i počinio” ubistva, prisilna preseljenja, zarobljavanja, te fizička i psihička zlostavljanja Bošnjaka tokom 1992. godine na području Bosanske Krupe.
Butler je također istakao da je komandant brigade trebao znati ukoliko su postojali zatvori u kojima su bili smješteni zarobljenici, te da za njihovu bezbjednost snosi odgovornost.
Pojedini svjedoci koje je Tužilaštvo BiH do sada saslušalo istakli su da su u osnovnim školama u Jasenici i Bosanskoj Krupi bili zatočeni Bošnjaci, koji su fizički i psihički zlostavljani, ubijani, te odvođeni na prinudne radove.
VRS je, kako je kazao Butler, bila “dobro organizovana vojska” koja je u toku 1992. godine imala određenih problema sa civilnim organima vlasti.
“Vojne strukture su imale niz problema tokom 1992. godine i vojnici su se žalili na političke i lokalne općinske vlasti koje su nerado predavale kontrolu nad vojnim jedinicama”, rekao je Butler i dodao da su mjesečne plate profesionalni vojnici u VRS-u dobivali od JNA, a ostali od “općina i kasnije Vlade Republike Srpske”.
Tužilaštvo je dodatno ispitalo svjedoka Zdravka Marčetu, bivšeg načelnika štaba11. krupske lake pješadijske brigade, čije je ispitivanje počelo 2. inastavljeno 3. decembra 2008. godine.
Marčeta je kazao da ne zna da je Privremeni vojni sud u Jasenici, a kojim je, kako tvrdi Tužilaštvo, predsjedavao Drljača, donosio presude o zatvaranju Bošnjaka u školu “Petar Kočić” u Krupi, te da su pripadnici brigade o svim događajima trebali obavještavati komandanta Ostojića.
Milan Romanić, Ostojićev advokat, prigovorio je na iskaz ovog svjedoka, istaknuvši da je “nedosljedan, kontradiktoran i nepouzdan”, te da ima motiv da ne govori istinu.
“Ovog ćemo svjedoka vjerovatno pozvati kada budemo izvodili svoje dokaze jer se laž ne može dva puta isto ponoviti. Ovaj svjedok ima motiv da ne govori istinu i moguće je da mi podignemo krivičnu prijavu protiv njega zbog lažnog svjedočenja”, kazao je Romanić.
Nastavak suđenja zakazan je za srijedu, 10. decembar 2008. godine, kada je predviđen ounakrsno ispitivanja vještaka Butlera.
