Analiza

Ruske veze uhapšenog vojnog sindikalca u Srbiji

Novica Antić i Vyacheslav Kalinin na svečanosti povodom pet godina rada Vojnog sindikata. Foto: Facebook nalog Vojnog sindikata Srbije

Ruske veze uhapšenog vojnog sindikalca u Srbiji

5. Marta 2024.11:09
5. Marta 2024.11:09
Predsjednik Vojnog sindikata Srbije Novica Antić, protiv koga se u toj zemlji vodi istraga za pronevjeru, održava tijesne veze s ljudima bliskim režimu Vladimira Putina, dok istovremeno gradi kontakte s evropskim sigurnosnim krugovima i veteranima u Bosni i Hercegovini.

This post is also available in: English

Njegovo privođenje osudile su opozicione stranke i pojedinci u Srbiji koji u Antiću vide žrtvu sistema. Predsjednik Vojnog sindikata u javnosti je poznat po svojim kritikama na račun vlasti u Srbiji i posebno je zainteresovan za pitanja iz oblasti odbrane i sigurnosti. Također ne krije svoj stav podrške prema ruskoj invaziji na Ukrajinu.

Manje je poznat po saradnji s organizacijama i ljudima koji podržavaju vlasti ruskog predsjednika Vladimira Putina i invaziju na Ukrajinu, tokom koje je ubijeno i raseljeno na hiljade ljudi.

Podaci koje je prikupio Detektor sada bacaju novo svjetlo na dubinu ruskih veza koje je nastavio održavati i nakon početka invazije Rusije na Ukrajinu. Evropske organizacije s kojima sarađuje kažu da nisu znale za sve njegove veze i stavove, i sada tu saradnju žele preispitati.

Dan prije hapšenja, Novica Antić objavio je svoj prvi post na društvenoj mreži VKontakte, ruskoj alternativi američkom Facebooku.

Na fotografiji iz 2019. godine, Antić pozira s grupom ljudi u Skupštini Srbije. Odmah pored njega je Vjačeslav Kalinin, funkcioner ruske konzervativne političke partije Pravedna Rusija – za istinu, koja podržava agendu Vladimira Putina. Kalinin je na sajtu te stranke predstavljen kao član Centralnog savjeta i poslanik u Dumi Saratovske oblasti u centralnoj Rusiji.

Antić, s kojim je Detektor razgovarao u danu između dva hapšenja i koji negira navode tužilaštva o pronevjeri, tvrdi kako je Kalinin njegov prijatelj.

“Činjenica je da jeste veliki prijatelj srpskog naroda i moj prijatelj i mi zaista imamo od Vjačeslava Kalinina uvijek podršku u svemu što radimo. Zna se da je to što radimo u interesu naših kolega i vojnika”, dodaje Antić.

Kalinin slobodno putuje u Evropu i “nije tako pristrasan i ekstreman”, te je veliki prijatelj srpskog naroda, dodaje Antić.

Antić i Kalinin u Skupštini Srbije. Foto: VKontakte profil Novice Antića

Kalinin, koji je i veteran Nacionalne garde Rusije (Rosgvardija), ujedno je i direktor i glavni urednik Veteranskih vijesti, magazina koji je fokusiran na vojna i pitanja ratnih veterana i izvještava afirmativno o invaziji Rusije na Ukrajinu.

Novinari medija Veteranske vijesti, koji nerijetko prati Novicu Antića, bili su 2023. godine u Višegradu kada je Aleksej Alehin, član Sveruskog narodnog fronta, polagao cvijeće na grobove poginulih ruskih dobrovoljaca u BiH. Sveruski narodni front je politička organizacija koju je osnovao i koju vodi Vladimir Putin. Ona i sedam njenih istaknutih članova su na spisku sankcija Evropske unije zbog veza s ratom u Ukrajini.

Veteranske vijesti su zvanično registrovane 2016. godine kao informativna agencija koja objavljuje na nekoliko jezika, među kojima su i engleski, francuski, španski, njemački.

Cilj organizacije otkriva se na sajtu Fonda predsjednika Rusije, na kojem su izlistani projekti koji su aplicirali za sredstva iz državnog budžeta. On podrazumijeva razmjenu iskustava i proširenje saradnje između boračkih organizacija u Rusiji i bivših sovjetskih republika te Istočne Evrope.

Kako se dodaje, odnosi će se graditi preko portala i časopisa Veteranske vijesti, kao i kroz zajedničke sastanke i događaje.

Kroz projekat je planirano i održavanje okruglog stola u Srbiji, a osim ruskih veterana, projekat spominje i veterane Republike Srpske, Belorusije, Poljske, Gruzije, Jermenije i Azerbejdžana.

Kalinin na zahtjev za komentar upućen putem Veteranskih vijesti do objave teksta nije odgovorio.

Još jedna funkcija koju Kalinin ima jeste članstvo u javnom savjetu pri Ministarstvu odbrane Ruske Federacije.

Kalinin, koji je 27. februara, na dan kada je Antić uhapšen, čestitao na svom VKontakte nalogu rođendan “srpskom bratu” i predsjedniku Vojnog sindikata Srbije, rekao je u svojoj reakciji dan kasnije da vjeruje da slučaj ima politički motiv i da je “instrument pritiska” srpskih veterana.

“Primjećujemo da pojedini krugovi, nenaklonjeni Srbiji i Rusiji, svojim kanalima pokušavaju da diskredituju ime istinskog patriote Srbije Novice Antića i njegovih saradnika. I, što je veoma žalosno, u ove klevete vjeruju pojedini pripadnici srpskih snaga bezbjednosti i organa reda”, navodi se u izjavi Kalinina objavljenoj na ruskom jeziku na sajtu Veteranskih vijesti i na srpskom jeziku na Meta nalogu Vojnog sindikata Srbije.

Novica Antić se, u jednoj od svojih posjeta Ruskoj Federaciji 2019. godine, sastao sa članovima Liberalne demokratske partije Rusije (LDPR), koja je te godine slavila 30. godišnjicu. Najmanje jedan član ove stranke koji je bio dobrovoljac na strani Vojske Republike Srpke u posljednjem ratu redovni je gost na obilježavanju dana ruskih dobrovoljaca u Višegradu, dok on i drugi ruski dobrovoljci održavaju veze s vlastima Republike Srpske. Na velikom događaju za ovu partiju, koja u trenutnom sazivu ruske Dume ima 23 poslanika te nekoliko stotina delegata u ruskim regionalnim parlamentima, Antić se fotografisao s Vladimirom Žirinovskim.

Žirinovski, koji je preminuo 2022. godine, poznat je po svojoj antizapadnoj retorici i najavi rata Rusije s NATO-om ako dođe do bombardovanja srpskih položaja u BiH 1994. godine. Također, znatno prije 2014. godine, Žirinovski je pozivao na pripajanje Ukrajine Ruskoj Federaciji.

Ovo nije bila jedina Antićeva posjeta Rusiji, a tokom jedne od njih je dobio i orden.

Antić kaže kako su, kao predstavnici Vojnog sindikata Srbije, tokom 2021. godine bili gosti u ruskoj Dumi, gdje su ih primili predstavnici komiteta za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, te komiteta za odbranu. Uz potvrdu da se sastao sa Žirinovskim, Antić dodaje da je bio gost i kod njegovog prvog zamjenika Jaroslava Nilova, od kojeg je i dobio priznanje.

“I onda smo za zasluge, da kažemo, u poštovanju tradicije i njegovanju odnosa između srpskih i ruskih veterana i vojnika dobili eto to priznanje”, kaže Antić.

Pojašnjava da je tradicija u Srbiji saradnja s Rusijom, te da osim njih pokušavaju održavati i kontakte s drugim organizacijama koje se bore za prava vojnika kako u regiji, tako i na međunarodnom nivou.

Antić u posjedi LDPR-u u Moskvi. Foto: Facebook profil Vyacheslav Kalinin

Prema sadržaju koji dijeli na društvenim mrežama, Antić održava veze u Republici Srpskoj, a ističe se veza sa Udruženjem “Veterani Republike Srpske”, gdje se najmanje jednom sreo s jednim od čelnika udruženja, generalnim sekretarom Aleksandrom Nedićem.

Nedić za Detektor nije htio razgovarati o hapšenju Novice Antića.

Duško Vukotić, predsjednik skupštine “Veterana Republike Srpske”, kaže kako se organizacija iz BiH ne miješa u sindikalne aktivnosti Vojnog sindikata Srbije te da je njihov odnos drugačije prirode.

“Mi smo s njima u dobrim odnosima. Imamo i sporazum o tehničkoj saradnji, prije svega jer u članstvu Vojnog sindikata Srbije ima puno ratnih veterana koji su još uvijek zaposleni u Vojsci Srbije i Ministarstvu odbrane, i to nas zbližava. Imamo jako bliske ljudske odnose”, kaže Vukotić.

Dodaje kako je glavni akcenat interesa za sudbinu Novice Antića taj što je on bio borac i učesnik rata u Srbiji 1999. godine. Također kaže kako je Antić dio čelništva zajedničke organizacije koju su napravili veterani iz Republike Srpske i Srbije.

“On je predsjednik komisije u organizaciji koju smo zajednički napravili s veteranima Republike Srbije – a koja se zove Boračka organizacija Srbije i Srpske, koja je registrovana u Beogradu”, objašnjava Vukotić.

Ova organizacija osnovana je krajem oktobra prošle godine u Srbiji.

Antić navodi kako je saradnja s veteranima iz Republike Srpske počela mnogo ranije, jer imaju brojne poveznice s vojnicima i vojnim veteranima iz Republike Srpske.

Vojni sindikat Srbije u svom opisu navodi da je “samostalna, nezavisna, dobrovoljna, nestranačka i interesna organizacija zaposlenih u Ministarstvu odbrane i Vojsci Srbije”.

Kako se navodi na sajtu sindikata, organizacija je osnovana 2012. godine, a reprezentativnost, odnosno priznatost na osnovu broja članova, stekao je 2015. godine. Kako se dodaje, sindikat broji više od 6.000 članova i 45 sindikalnih grupa.

Novica Antić se krajem 2019. godine priključio desno orijentisanoj koaliciji “Metla”, čije je iniciranje pokrenula tadašnja desničarska i nacionalistička Demokratska stranka Srbije. Nakon lošeg izbornog rezultata na parlamentarnim i lokalnim izborima u Srbiji, naveo je Antić, prestali su razlozi za postojanje koalicije.

Antić sa Aleksandrom Nedićem, generalnim sekretarom “Veterana RS-a”. Foto: Facebook profil Novice Antića

Antić je izgradio veze i sa sindikatom koji okuplja i sigurnosne službe Rusije. To se potvrđuje u objavi na sajtu Vojnog sindikata Srbije iz 2019. godine, gdje se kaže da je Antić u Rusiji boravio na poziv, između ostalih, predsjednika Asocijacije sindikata pravosudnih organa, policije i sigurnosnih službi Ruske Federacije, Alekseja Lobareva, te Kalinina, koji se nalazi na fotografijama.

Tokom trodnevne posjete se, kako se navodi, razgovaralo o pitanjima interakcije u sprovođenju zakona Rusije i Republike Srbije u sigurnosnom sektoru.

Predstavnici Vojnog sindikata Srbije prisustvovali su krajem novembra i početkom decembra 2023. godine turniru u streljaštvu posvećenom ruskom dobrovoljcu Albertu Andijevu, koji je došao na Kosovo zajedno s grupom ruskih dobrovoljaca 1999. godine, u periodu kada su oružane snage SRJ i Srbije, kao i paravojne jedinice, tamo počinile zločine.

Andijev se, kako se navodi u objavi Vojnog sindikata, borio na Kosovu pod komandom generala Božidara Delića, protiv kojeg su više puta pokretane istrage za ratne zločine i protiv kojeg su tužilaštvu dokaze dostavljali aktivisti, ali koji nikada nije optužen. Delić je umro u Rusiji u augustu 2022. godine.

Podrška je stigla i iz vojnog sindikata Slovenije, ali i od Euromila, krovne evropske neprofitne organizacije vojnih udruženja.

Zbog pritisaka, u oktobru 2023. godine predstavnici sindikata, uključujući i Novicu Antića, bili su gosti u EU institucijama.

Posjetu sa europarlamentarcima Alessandrom Moretti, Violom von Cramon i Vladimirom Bilčikom delegaciji Vojnog sindikata Srbije organizovali su Evropska organizacija vojnih udruženja i sindikata (EUROMIL) i Unija sindikata u javnim službama Evrope (EPSU), navodi se u objavi sindikata na Facebooku.

Pablo Sanchez, oficir za komunikacije pri EPSU-u, u razgovoru za Detektor je potvrdio da je Vojni sindikat član EPSU-a te da je Antić prisustvovao na nekoliko događaja koje je priredila ta organizacija.

“Naš stav je da ga treba pustiti i saopćiti sve optužbe. Dok razgovaramo, on je ponovo u zatvoru. Ovo je očigledno zloupotreba pretpostavke nevinosti ili vladavine prava”, smatra Sanchez.

Na upit o Antićevim ruskim vezama i antiukrajinskom stavu, koji je komunicirao na svojoj društvenoj mreži Facebook, u EPSU kažu kako nisu upućeni u taj segment Antićevog profesionalnog života.

“Nismo svjesni bilo kakvih proruskih ili antiukrajinskih stavova”, rekli su iz EPSU-a, koji također nisu upućeni u Antićevu podršku Fondaciji Halyard, koja čuva sjećanje na četnike u Drugom svjetskom ratu.

“Nismo svjesni bilo kakvog projekta u tom smislu. Da smo svjesni, bili bismo jako šokirani, ali nikada ranije nismo ništa vidjeli ili pročitali”, kaže Sanchez.

Delegacija Vojnog sindikata Srbije ranije je prisustvovala i na događajima EUROMIL-a.

Antić, Jacob i Kalinin na Svjetskom kongresu veterana u Beogradu. Foto: Facebook profil Vyacheslava Kalinina

U martu 2023. godine u Beogradu je održan kongres Svjetske veteranske organizacije – događaj koji je spojio Vjačeslava Kalinina s evropskim veteranima i EUROMIL-om. Na fotografiji koju je Kalinin objavio vidi se predsjednik EUROMIL-a Emmanuel Jacob kako lista časopis Veterans News zajedno s Antićem i Kalininom. Kalinin je sa istog događaja objavio nekoliko zajedničkih fotografija s predstavnicima veterana evropskih država koje su uvele sankcije Rusiji.

Dok Antić tvrdi kako je Vojni sindikat Srbije dio EUROMIL-a i još nekoliko međunarodnih organizacija, iz ove evropske organizacije vojnih asocijacija i sindikata navode kako Vojni sindikat Srbije u ovoj organizaciji ima samo posmatračku ulogu, te da nisu zvanični članovi.

Jacob za Detektor kaže kako su do sada imali samo dva kontakta sa Antićem, od kojih je jedan bio događaj u Beogradu, ali da EUROMIL nema veze s bilo kakvim organizacijama iz Rusije, te da pružaju jako veliku podršku Ukrajini u njenoj borbi protiv invazije.

Govoreći o fotografiji iz Beograda na kojoj je s Antićem i Kalininom, Jacob kaže kako je nesretno što je ta fotografija nestala s obzirom da Veteranske vijesti nije čitao, već mu ih je dao lično Antić.

“Kao mnogi drugi učesnici, zažalio sam što je Svjetska veteranska fondacija (WVF) pozvala ruskog predstavnika na kongres. Ali to nije bilo u nadležnosti nas gostiju. Znam da je Slava Kalinin i ranije prisustvovao kongresima WVF-a, ali sam očekivao da to neće biti slučaj nakon invazije [na Ukrajinu]”, kaže Jacob.

On je u komunikaciji sa Detektorom naglasio da EUROMIL ne održava nikakve ruske veze niti želi članove koji to rade.

Kalinin je posjetu Srbiji iskoristio i za posjetu gimnaziji u Vranju, gdje se slikao u majici sa simbolom podrške invaziji na Ukrajinu.

U tom gradu i u istoj odjeći se sreo s predstavnikom Srpske pravoslavne crkve, a također je i bio gost Ambasade Rusije u Beogradu, gde je položio cvijeće na grob ruskog dobrovoljca Alberta Andijeva.

Među ordenjem koje je Kalinin objavio i koje se može vidjeti na njegovim javno dostupnim fotografijama je i ona koju za zasluge dodeljuje glavni Direktorat za međunarodnu vojnu saradnju ruskog Ministarstva odbrane.

Među javno dostupnim fotografijama se može naći i Kalinin s predstavnikom “Noćnih vukova” – sankcionisanog bajkerskog kluba Vladimira Putina.

Dok sastanci i kontakti govore o povezanosti Antića s pojedincima i organizacijama iz Rusije, on oštro negira da je ruski čovjek u Srbiji, kao i navode da se u posljednje vrijeme okrenuo ka zapadnim organizacijama.

“Ja sam prosrpski čovjek, koji je rođen u Jugoslaviji i koji je vaspitan na tim nekim osnovama, da voli čovjeka kao čovjeka, a ne po tome šta je po narodnosti ili nacionalnosti, ako to pitate mene kao Novicu Antića”, kaže on.

Hapšenje vidi kao dio političkog pritiska koji je počeo 2016. godine.

Navodi kako nema konkretnih dokaza za pisanja medija da je uhapšen zbog zamjeranja vlastima Srbije.

“Onda su se odlučili vjerovatno i na ovaj, da kažem radikalniji potez, da pokušaju da kompromituju sindikat i rukovodstvo sindikata, tako što su nas optužili da se bavimo određenim pronevjerama finansijskih sredstava sindikata, što je, naravno, budalaština”, dodaje Antić.

Enes Hodžić


This post is also available in: English