Dan pobjede nad fašizmom u Banjaluci iskorišten za pravdanje ruske invazije na Ukrajinu

Učesnici marša nosili su fotografije svojih predaka koji su učestvovali u Drugom svjetskom ratu, zastave bivše Jugoslavije, jedinica Narodno oslobodilačke borbe ali i zastave Rusije, a položeni su vijenci ispred spomenika palim borcima na Trgu palih boraca. Vijence i cvijeće položili su predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić, poslanici u Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine, ali i ambasador Rusije Igor Kalabuhov.

Dodik je u zvaničnom obraćanju rekao da je “Republika Srpska antifašistička država“ i da je srpski narod na prostoru bivše Jugoslavije dao ubjedljivo najveći doprinos i podnio najveće žrtve u pobjedi nad nacizmom i fašizmom. Dodik je rekao i da je srpski narod činio ogromnu većinu u partizanskim jedinicma, optuživši druga dva naroda da su se “borbi protiv nacista priključili kada je već bila izvjesna pobjeda partizana”.

On je rekao i da je srpski narod u Drugom svjetskom ratu imao dva antifašistička pokreta, a da je drugi “otadžbinski pokret“.

“Sve se to skrivalo floskulama o bratstvu i jedinstvu, i Srbi koji su donijeli slobodu i drugim narodima i u Prvom Svjetskom ratu na kraju tog vijeka su shvatili da su pogriješili u naivnom uvjerenju da slobodu donose i drugima i da su, razbijanjem države, Srbi pokušali da se satanizuju i stave na drugu stranu istorije“, rekao je Dodik koji je dio govora iskoristio da komentariše trenutne političke događaje i poruči da Republika Srpska “još uvijek ima potencijal da donese odluku o svom statusu u smislu da bude samostalna država i to treba da bude naš cilj“.

Dodik je rekao da zapad danas diskvalifikuje svakoga ko nije protiv Rusije.

“I opet špekulacije – nije više Dan pobjede, sad je Dan Evrope. Opet pokušavaju da prekroje istoriju. A kako bi to moglo da izgleda drugačije kada vidimo pretke onih koji su bili na strani fašizma, a koji su sada veoma važni, pogotovo u Briselu. Sve to mi znamo, a Republika Srpska nema ratni put, ona ima politički put“, rekao je predsjednik Republike Srpske.

Istoričar iz Beograda, Milivoje Bešlin, kaže da je 9. maj nesumnjivo, prije svega, Dan pobjede nad fašizmom, ali i Dan Evrope. Ta dva praznika, kaže Bešlin, trebala bi biti kompatibilna jer su antifašizam i ujedinjena Evropa kompatibilne vrijednosti. Za njega je problematičan način obilježavanja Dana pobjede nad fašizmom uz “Besmrtni puk”, način na koji u Rusiji obilježavaju ovaj dan.

“'Besmrtni puk’ je izmišljotina Vladimira Putina i nema nikakve veze sa borbom Sovjetskog Saveza protiv antifašizma”, kaže Bešlin.

On objašnjava da “Besmrtni puk” pokušava premostiti razlike između nekadašnjeg antifašizma Sovjetskog saveza i današnjeg režima Vladimira Putina koji pravi invaziju na Ukrajinu.

“'Besmrtni puk’ je putinistička negacija antifašizma koja obezvređuje ogromne žrtve Sovjetskog Saveza”, smatra Bešlin i dodaje da je Dodik preuzeo taj sistem.

“Dodikov režim je samo jedan krak Putinovog režima”, kaže Bešlin.

Obilježavanju u Banjaluci prisustvovali su i neki članovi ruske bajkerske grupe “Noćni vukovi”, čiji su se pojedini članovi iz Rusije, prema izvještajima američkog State Departmenta, borili na strani proruskih snaga na Krimu i koja se nalazi pod sankcijama SAD-a.

Ambasador Rusije Igor Kalabuhov rekao je da je Dan pobjede nad fašizmom dan ponosa i tuge, i dan od “kolosalnog značaja za sudbinu cijelog svijeta“. On je rekao da je Dan pobjede nad fašizmom praznik koji ujedinjuje ruski i srpski narod “kao narode koji su najviše stradali u borbi protiv fašizma i nacizma, i kao narode koji su dali samostalan otpor fašizmu na nacionalnom nivou“.

“Nažalost, danas vidimo da su u velikom broju država zapada odlučili da ukinu ovu hiljadugodišnju vrijednost. Takva moralna degradacija postala je osnov za cinična falsifikovanja istorije Drugog svjetskog rata, raspirivanje rusofobije, veličanju izdajnika, ruganju sjećanju na žrtve“, kazao je Kalabuhov.

On je rekao da se Rusija zalagala za uspostavu sistema jednake i nedjeljive bezbjednosti, a da je njegova zemlja u decembru 2021. predložila sporazum o garancijama i bezbjednosti te pozvala na iskreni dijalog, ali da je on, iz ruskog ugla, bio uzaludan, jer NATO zemlje to nisu htjele da čuju. Optužio je NATO članice za invaziju na “naše istorijske zemlje, uključujući i Krim”. Krim je poluotok koji je do 2014. godine bio dio Ukrajine, kada je Rusija izvršila aneksiju ove teritorije.

“Rusija je preventivno odbila agresiju. Bila je to iznuđena, pravovremena i jedina iskrena odluka“, rekao je ruski ambasador u BiH prilikom obraćanju okupljenima na Trgu palih boraca u Banjaluci.

Kalabuhov je rekao i da se Rusija “sada bori protiv fašizma u Ukrajini, i protiv totalitarnog, jednopolarnog svijeta”. Od početka ruske invazije na Ukrajinu, u februaru 2022. godine, ruski zvaničnici tvrde da se u Ukrajini bore protiv nacista, što Ukrajina i lideri NATO zemalja odbacuju kao propagandu, navodeći da je sam predsjednik Ukrajine Jevrej.

Marš “Besmrtnog puka“ i ove godine je trebao biti održan u Srbiji, ali je otkazan zbog ubistva učenika osnovne škole koje se prošle sedmice desilo u Beogradu.

Evropa danas obilježava Dan Evrope, dan kada je 9. maja 1950. godine predstavljena deklaracija o formiranju zajednice evropskih država, a što se smatra pretečom formiranja Evropske Unije u sadašnjem obliku.