Na suđenju Džombiću svjedočili bivši i aktuelni ministri Željko Kovačević i Petar Đokić

Na suđenju Džombiću svjedočio je Željko Kovačević, koji je, u trenutku kada je dat kredit “Energoliniji”, bio na funkciji resornog ministra koji je potvrdio da je napisao pismo podrške za pomenuti kredit, uz koje su bila prikačena i pisma podrške iz Opštine Zvornik, FG-a “Birač”, kao i kompanije “Boksit” iz Milića.

Kako je naveo, on nije učestvovao u samom donošenju odluke o davanju kredita “Energoliniji”, ali je kao ministar učestvovao u svim diskusijama i na sjednicama koje se tiču ovog slučaja.

“Teško je danas mnogima da razumiju kontekst tadašnjih događaja. Bilo je značajno i bitno obratiti pažnju na pomenuto preduzeće i tu cijelu regiju. Bili su problemi i sa radnicima, imali su u jeku sindikalni pokret koji je tražio svakodnevne sastanke, da bi se riješili problemi u pomenutim preduzećima. Od trenutka kada sam ja postao ministar, FG ‘Birač’ je uvijek bio prisutan kao problem”, kazao je Kovačević pred Sudskim vijećem.

Napomenuo je da se Vlada zbog toga angažovala u pregovorima sa tadašnjim vlasnicima, koji su bili iz Litvanije i sa sindikatima, da bi se što prije pronašlo rješenje za nagomilane probleme.

“Gospodin Džombić nije radio bilo šta samostalno, nego je tražio da se napravi kolektivno rješenje za ovaj problem. Bili su česti sastanci u Vladi. Mi smo satima sastančili i raspravljali i gospodin Džombić je htio da sasluša svako mišljenje o mogućem rješenju”, naveo je Kovačević.

Napomenuo je i da je kojim slučajem došlo do zaustavljanja proizvodnje, da bi to donijelo ogromne troškove, posebno ponovno pokretanje, a i da bi nastupila velika ekološka šteta. Procijenio je i da bi to imalo direktni i indirektni uticaj na više od 6.000 radnika koji su svojim poslovnim aktivnostima bili vezani za “Aluminu” i FG “Birač”.

Dodao je i da je zamjena energenta gasa za ugalj, što je bila i namjena kredita, višestruko smanjila troškove poslovanja pomenutih preduzeća, kao i da je bitno razumjeti da je “Alumina” vjerovatno i spašena tim kreditnim sredstvima.

Aktuelni ministar energetike i rudarstva RS-a Petar Đokić je svjedočio na okolnosti donošenja zaključka Vlade RS-a iz januara 2012. godine o razmatranju novog zahtjeva “Energolinije” za kredit, kao i značaju investiranja u pomenuto preduzeće.

Đokić je rekao da je bivša Fabrika glinice (FG) “Birač”, gdje je “Energolinija” bila jedna od tehnoloških cjelina, imala veliki značaj za privredu Jugoslavije, ali najveći značaj za regiju Birča, grad Zvornik i mjesta koja gravitiraju u toj regiji.

Kako je naveo, pomenuto preduzeće ima i veliki društveni značaj za kompletnu regiju, te da je odgovornom politikom Vlade Republike Srpske došlo do oporavka jednog dijela tog preduzeća, to jeste kompanije “Alumina”, koja je preuzela najveći teret poslovnih aktivnosti nakon što je izvršena reorganizacija, kao i stečaj ostalih preduzeća iz pomenutog kompleksa.

Đokić je posvjedočio da je to sada najuspješnije preduzeće u Republici Srpskoj, jer je promjenema tehnoloških procesa, te prelaskom na proizvodnju nemetaličnih proizvoda, preduzeće dostiglo nivo izvoza od oko 300 miliona maraka.

Kako je naveo, preduzeće “Energolinija”, koje je koristilo kredit, tehnološki je uvezano sa “Aluminom”, te je proizvodilo a i dalje proizvodi energente za pomenutu firmu.

Za kredit od 19,4 miliona maraka Đokić je naveo da u tom momentu nije postojao drugi izlaz da bi se spasile pomenute firme, to jeste da su osnovani razlozi za dodjeljivanje kredita, jer bi u suprotnom stao kompletan radni proces, ali i da danas “Alumina” ima podršku Vlade RS-a.

“Da je zaustavljen rad u ‘Alumini’, stao bi i ‘Boksit’ iz Milića. Vlada je kontinuirano pratila poslovanje ‘Alumine’. Zbog toga smo i donosili određene odluke o reprogramiranju dugova kako kreditnih, tako i poreskih, da bi preduzeće stalo na zdrave noge i kasnije moglo da servisira sve obaveze. Treba ljubomorno da čuvamo ovo preduzeće”, izjavio je Đokić u sudnici.

On je dodao i da je upoznat sa odlukom Vlade Republike Srpske iz 2019. da se Alumini dâ pozajmica od deset miliona maraka, takođe iz sredstava IRB-a.

Na pitanja tužioca Radenka Jankovića da li mu je poznato da je “Energoliniji” odbijen prvi zahtjev za kredit, kao i razlozi za to, Džokić je naveo da mu te stvari nisu poznate, kao i da je, tek kada je otvoren stečaj nad “Energolinijom”, saznao da je pomenuto preduzeće imalo određene probleme sa neplaćanjem kredita.

Republičko javno tužilaštvo RS-a optužnicom tereti Aleksandra Džombića da je izvršio krivično djelo “zloupotreba službenog položaja ili ovlaštenja”, zbog kredita od 19,4 miliona konvertibilnih maraka (KM) koji je preko Investiciono-razvojne banke RS-a odobren zvorničkoj firmi “Energolinija”.

Na današnjem ročištu svjedočio je i Nikica Vranješ, bivši vršilac dužnosti izvršnog direktora za plasmane u IRB-u.

On je rekao da je za dodjeljivanje kredita preduzeću “Energolinija” bila potrebna i saglasnost Evropske investicione banke (EIB), te da u slučaju da EIB nije dala saglasnost, zahtjev za kredit ne bi ni mogao doći pred Kreditni odbor IRB-a.

Kako je naveo, s obzirom da je riječ o plasiranju sredstava EIB-a preko IRB-a, ugovor sa “Energolinijom” ne bi ni mogao biti zaključen da EIB nije dao konačnu saglasnost na kompletan posao.

Suđenje Aleksandru Džombiću se nastavlja 27. oktobra, saslušanjem novih svjedoka Odbrane.