Sjeverna Makedonija, Crna Gora i Albanija propustile istražiti grupu Wagner

Pripadnici Oružanih snaga samoproglašene ‘Narodne Republike Donjeck’ na paradi u Donjecku u Ukrajini. Foto: EPA-EFE/ALEXANDER USENKO

Sjeverna Makedonija, Crna Gora i Albanija propustile su provesti istragu o vezama grupe Wagner u tim zemljama premda su se priključile restrikcijama Evropske unije za tu rusku plaćeničku grupu.

Evropski parlament je 26. novembra 2021. godine izglasao sankcije za grupu Wagner i njene podružnice, a ove tri zemlje Zapadnog Balkana, kandidati za pridruženje Evropskoj uniji, ubrzo potom su se priključile restrikcijama.

Sjeverna Makedonija je potvrdila da se pridružuje restrikcijama EU-a za taj privatni vojni subjekt i sankcijama EU-a za ruske kompanije Velada, Mercury i Evro Polis, koje su angažirane na vađenju ruda, nafte i plina u Siriji.

Ali ta zemlja nije dala više detalja o mogućem učešću u konkretnim aktivnostima ili istragama protiv tih subjekata.

“Naša zemlja je uskladila svoj stav sa politikama EU-a,” izjavio je u ponedjeljak ministar vanjskih poslova, “i s obzirom na to, naše buduće aktivnosti će slijediti aktivnosti EU-a”.

Iz Ministarstva unutrašnjih poslova, koje je označeno kao tijelo odgovorno za učešće u mogućim istragama u takvim predmetima, navode: “U ovom trenutku nismo u mogućnosti razgovarati o konkretnoj akciji”.

Crnogorsko Ministarstvo vanjskih poslova navelo je kako je pridruživanje restrikcijama bilo u skladu sa njihovim putem ka članstvu u EU, dok je Ministarstvo unutrašnjih poslova naglasilo da je djelovalo u skladu sa crnogorskim Zakonom o međunarodnim restriktivnim mjerama.

“Uprava policije, Uprava prihoda i carina i Centralna banka djeluju u skladu sa zakonskim procedurama. Restriktivne mjere će biti primijenjene u slučaju da vlasti otkriju moguće veze te grupe u Crnoj Gori,” naveli su za BIRN iz Ministarstva unutrašnjih poslova.

Ministarstvo vanjskih poslova Albanije također je izjavilo da se ta zemlja pridružila sankcijama u skladu sa EU, ali nisu objasnili da li su poduzete ikakve konkretne mjere ili provjere vezane za moguće veze spomenute grupe u Albaniji.

Rezolucija Evropskog parlamenta osudila je to rusko paravojno tijelo, navodeći da “najoštrije osuđuje gnusne zločine počinjene od strane grupe Wagner i s njom povezanih privatnih vojnih subjekata”.

Rezolucija, koja je usvojena sa 585 glasova za, 40 protiv i 43 suzdržanih, “naglašava snažne pokazatelje da ruska država snosi odgovornost za finansiranje, obuku, upravljanje i operativno zapovijedanje tim paravojnim grupama; podvlači da se aktivnosti grupe Wagner poklapaju i odgovaraju širenju ruskog uticaja u zonama sukoba; izražava čvrsto uvjerenje da bi grupa Wagner i drugi ruski ugovarači sigurnosnih usluga trebali biti tretirani kao posredničke organizacije ruske države”.

U rezoluciji se napominje da su plaćenici iz grupe Wagner učestvovali ili su trenutno aktivni u ratnim zonama od Ukrajine do Sirije, Libije i Centralnoafričke Republike.

Stanovnici nekih balkanskih zemalja su takođe učestvovali u borbama u ratnim zonama na istoku Ukrajine, najčešće u sklopu paravojnih jedinica.

Tokom 2018 Siurnosna služba Ukrajine (SBU) objavila je spisak 206 pojedinaca za koje je tvrdila da su se borili za grupu Wagner u Siriji i Ukrajini, uključujući i troje državljana Moldavije.