Historijski revizionizam državna politika u Srbiji: Izvještaj FHP-a

Jelena Đureinović (lijevo) na predstavljanju publikacije u Beogradu. Foto: Facebook/@FHP.HLC.

Vlasti u Srbiji koriste sećanja na ratove devedesetih da bi proizvele populistički narativ o nacionalnom ponosu i žrtvi u političke svrhe, navodi se u novoj publikaciji Fonda za humanitarno pravo (FHP), objavljenoj juče uveče u Beogradu.

“Istorijski revizionizam je državna politika”, kaže se u publikaciji “Politika sećanja na ratove devedesetih u Srbiji: istorijski revizionizam i izazovi memorijalizacije.”

U njoj se ističe da otkako je Srpska napredna stranka (SNS) došla na vlast 2012. godine, “ratovi devedesetih postali su centralna tema državne politike sećanja”, pri čemu političari koriste populistički diskurs “o povratku nacionalnog ponosa”.

Zvaničnici takođe koriste argument da su “prethodne vlasti i međunarodna zajednica naterali srpski narod da se stidi svojih heroja i žrtava ratova devedesetih”, stoji u publikaciji.

“Herojima se smatraju srpske oružane snage, uključujući i osuđene ratne zločince, a jedine žrtve koje postoje u kulturi sećanja Srbije jesu žrtve srpske nacionalnosti”, dodaje FHP u dokumentu.

SNS su 2008. osnovali političari koji su ranije bili članovi ultranacionalističke Srpske radikalne stranke, koju predvodi Vojislav Šešelj, osuđeni ratni zločinac.

Neki od članova SNS-a bili su istaknute ličnosti tokom vladavine Slobodana Miloševića devedesetih, poput predsednika Aleksandra Vučića, koji je tokom rata na Kosovu bio ministar informisanja.

U izveštaju se navodi da se srpske vlasti fokusiraju na dva glavna pitanja kod politike sećanja – na rat na Kosovu i NATO bombardovanje Jugoslavije 1999. godine i na operaciju Hrvatske vojske “Oluja”, kojom su poraženi srpski pobunjenici i zbog koje su brojni Srbi pobegli iz Hrvatske 1995. godine.

“Ti događaji se obeležavaju centralnim manifestacijama i svečanim akademijama koje zajedno organizuju Republika Srbija i Republika Srpska, uz podršku Srpske pravoslavne crkve”, navodi se u dokumentu.

Dodaje se da se državne komemoracije, koje se prenose na televiziji, održavaju “uz prateći program koji obuhvata rekonstrukcije događaja, poeziju, glumu, folklor i svedočenja žrtava i vojnika”.

“To su neke predstave o raznim događajima, kao što je rekonstrukcija kolone izbeglica na mostu u Sremskoj Rači (2020. godine), dok smo na ovogodišnjoj komemoraciji imali glumce koji su ležali na bini glumeći beživotna tela Srba iz Krajine, što je veoma neumesno iskorištavanje žrtava”, rekla je Jelena Đureinović, autorka publikacije na njenom predstavljanju u Beogradu.