Najteži zločini u Hrvatskoj

Hadžić, koji je uhapšen u Srbiji nakon više od sedam godina u bjekstvu, optužen je za učešće u udruženom zločinačkom poduhvatu sa ciljem da se većina Hrvata i drugog nesrpskog stanovništva silom trajno ukloni sa područja Hrvatske kako bi ta teritorija postala dio nove države pod srpskom dominacijom.

Ovaj udruženi zločinački poduhvat, kako smatra Haško tužilaštvo, nastao je najkasnije 25. juna 1991. i trajao najmanje do decembra 1993. godine.

Uz Hadžića, Optužba smatra da su učesnici udruženog zločinačkog poduhvata bili, između ostalih, Slobodan Milošević, Vojislav Šešelj, Željko Ražnatović zvani Arkan, kao i drugi pripadnici Jugoslovenske narodne armije (JNA), srpske Teritorijalne odbrane (TO) i policijskih snaga.

Milošević, bivši predsjednik Srbije, preminuo je 2006. godine, prije nego što mu je okončano suđenje pred Haškim tribunalom, dok je Ražnatović ubijen prije nego što je prebačen u Haški tribunal, koji ga je teretio kao vođu paravojne grupe “Arkanovi tigrovi” za zločine na području BiH.

Vojislavu Šešelju, predsjedniku Srpske radikalne stranke (SRS), trenutno je u toku suđenje pred Haškim tribunalom za zločine u Hrvatskoj, BiH i Vojvodini.

Optužnicu protiv Hadžića potpisala je nekadašnja glavna tužiteljica Haškog tribunala Carla del Ponte u maju 2004. godine.

U uvodnom dijelu optužnice se navodi da je Hadžić u junu 1990. izabran za predsjednika Srpske demokratske stranke (SDS) za Vukovar. Godinu dana kasnije, Hadžić je postavljen za predsjednika Vlade Srpske Autonomne Oblasti Slavonije, Baranje i Zapadnog Srema (SAO SBZS).

U februaru 1992., Hadžić je izabran za predsjednika Republike Srpske Krajine (RSK) i na tom položaju ostao do decembra 1993. godine.

Optužba smatra da je Hadžić odigrao značajnu ulogu u osnivanju i radu organa vlasti RSK-a, “a koji su u saradnji sa vojskom i policijom sprovodili ciljeve udruženog zločinačkog poduhvata i učestvovali u činjenju zločina”, te da je učestvovao u formiranju, organizovanju i rukovođenju snagama lokalnog srpskog TO-a.

Četrnaest tačaka optužnice

Haško tužilaštvo tereti Hadžića u 14 tačaka za zločine na području Hrvatske, a u prvoj tački mu se na teret stavlja učešće u ubistvima više stotina hrvatskih i drugih nesrpskih civila, uključujući žene i starije osobe, u Dalju, Dalj Planini, Erdutu, Erdut Planini, Klisi, Lovasu, Grabovcu i Vukovaru u Hrvatskoj.

“Na teret mu se stavlja i deportacija ili prisilno premještanje desetina hiljada hrvatskih i drugih nesrpskih civila sa gore navedenih teritorija, uključujući deportaciju najmanje 5.000 stanovnika Iloka i 20.000 stanovnika Vukovara u Srbiju, te prisilno premještanje najmanje 2.500 stanovnika Erduta u druga mjesta u Hrvatskoj”, stoji u optužnici.

Prema navodima optužnice, Hadžić je učestvovao u zatvaranju i zatočenju više stotina hrvatskih i drugih nesrpskih civila u zatočeničkim objektima u Hrvatskoj, gdje su zatvorenici bili izloženi “nehumanim životnim uslovima”. 

Tačkama optužnice od dva do četiri, Hadžiću se na teret stavljaju ubistva velikog broja nesrpskih civila na području RSK-a u Hrvatskoj.

Između ostalog, Optužba Hadžića smatra odgovornim za ubistva 264 Hrvata i drugih nesrba koji su 20. novembra 1991. godine odvedeni iz Vukovarske bolnice na poljoprivredno dobro Ovčara, gdje su ih pripadnici srpskih snaga, koje su sačinjavali vojnici JNA, TO-a i pripadnici paravojnih formacija tukli i mučili, a potom ih u grupama ubijali iz vatrenog oružja.

U idućih pet tačaka optužnice, Hadžiću se na teret stavlja protivpravno zatočenje ili zatvaranje u nehumanim uslovima hrvatskog i drugog nesrpskog stanovništva sa područja RSK-a.

Više hiljada hrvatskih i drugih nesrpskih civila, kako stoji u optužnici, zatvarani su u zatočeničke objekte u selu Stajićevo u Srbiji, kasarni JNA u Begejcu i Zrenjaninu u Srbiji, kao i vojnom zatvoru u Sremskoj Mitrovici (Srbija).

Pritvaranje i deportacije nesrpskog stanovništva

Optužba smatra da je Hadžić odgovoran i za pritvaranje oko tristo zatočenika u vojni zatvor JNA u Šidu u Srbiji, zgradu policije i hangar u selu Dalj i skladištu “Veleprometa” u blizini Vukovara u Hrvatskoj.

“Životni uslovi u ovim zatočeničkim objektima bili su surovi i karakterisalo ih je nehumano postupanje, pretrpanost, gladovanje, prisilni rad, neadekvatna zdravstvena zaštita i stalno fizičko i psihičko zlostavljanje, uključujući lažna pogubljenja, mučenje, premlaćivanje i seksualne delikte”, navodi se u optužnici.

Desetom i jedanaestom tačkom optužnice, Hadžić je optužen da je podržavao planiranje, pripremu i izvršenje deportacija ili prisilnog premeštanja hrvatskog i drugog nesrpskog civilnog stanovništva na teritoriji RSK-a.

“Da bi ostvarile cilj, srpske snage opkolile bi hrvatske gradove i sela i zahtijevale od nesrpskih stanovnika da predaju svoje oružje. Nakon toga bi napali te gradove ili sela čak i onda kada su se stanovnici povinovali zahtevima. Cilj napada bio je da se stanovništvo natjera u bijeg. Preuzevši kontrolu nad područjima srpske snage su sakupljale hrvatske i nesrpske civile i prisilno ih premeštale na lokacije pod kontrolom hrvatskih organa vlasti ili su ih deportovale van Hrvatske”, smatra Haško tužilaštvo.

U posljednje dvije tačke optužnice, Hadžiću se na teret stavlja učešće u bezobzirnom razaranju i pljački javne i privatne imovine, uključujući stambene, vjerske i kulturne objekte, u gradovima i selima Dalj, Dalj Planina, Ćelije, Vukovar, Erdut, Erdut Planina, Aljmaš, Lovas, Šarengrad, Bapska i Tovarnik (Hrvatska).

                         D.Dž.