Nakon što je Detektor skrenuo pažnju na detalje ruskih kampova na teritoriji Bosne i Hercegovine, te na hapšenje osam osoba u Moldaviji koje se s njima povezuju, od čega je četvero pred sudom u Kišinjevu optuženo za destabilizaciju zemlje, institucije BiH te zvaničnici koji su ranije negirali postojanje kampova ne odgovaraju na upite ili ponavljaju negiranje postojanja treninga.
Jedina institucija koja je reagovala jeste Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) Republike Srpske, koje je potvrdilo da je djelovalo na osnovu informacije o kampovima.
“U vezi sa navodnim ruskim kampovima na području Republike Srpske, obavještavamo Vas da su policijski službenici izvršili navedene provjere i informaciju u vezi sa tim dostavili Tužilaštvu BiH”, stoji u pisanom odgovoru MUP-a Republike Srpske.
Iz te institucije nisu odgovorili na pitanja o tome koji su rezultati njihovog postupanja. Do objave ovog teksta Tužilaštvo BiH nije odgovorilo na dodatna pitanja o formiranom predmetu koji je za Detektor potvrđen 14. juna.
Na zahtjev Detektora za reakciju na nove informacije nisu odgovorili predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković, niti parlamentarne partije u Narodnoj skupštini Republike Srpske.
Detektor je 15. jula 2025. godine objavio rezultat višemjesečnog istraživanja i praćenja rada moldavskog tužilaštva i suda u Kišinjevu. U istraživanju se potvrđuje lokacija kampa u Srbiji, kao i područje kampa u Bosni i Hercegovini. Novinarima je svjedok Maxim Rosca opisao svoj boravak u Banjoj Luci, te boravak u šatorima u šumi pokraj grada.
Moldavski analitičar Mihai Isak tvrdi da je strategija šutnje i poricanja zastupljena u zemljama i regijama pod kontrolom Ruske Federacije.
“Rukovodstvo Republike Srpske u Banjoj Luci je otvoreno proruski orijentisano, tako da zvaničnici često šute ili odbacuju optužbe koje bi mogle osramotiti Moskvu”, rekao je Isak za Detektor.
Dodao je da je narativ iz Republike Srpske, Mađarske, Srbije, Transnistrije, Abhazije i Južne Osetije nemoguće razlikovati od onoga koji dolazi iz Kremlja.
Dao je primjer iz Transnistrije, separatističke regije u sjeveroistočnoj Moldaviji, čiji su zvaničnici na identičan način reagovali na medijske napise iz Kišinjeva.
“Bilo kakva otkrića moldavskih medija i svi izvještaji o ruskim pripremama označavaju se kao ‘spin’ i dio ‘hibridne operacije’. Ovo odražava uobičajene proruske taktike dezinformisanja i odbacivanje nezgodnih činjenica kao zapadnu propagandu”, rekao je Isak.
Ranije je predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić za Detektor kazao, komentarišući objavu istraživanja, da su informacije o kampovima “spinovi i dio hibridnih operacija koje zloupotrebom medija na osnovu izmišljenih izjava ili laži destabilizuju situaciju u BiH”.
“Poricanjem ili umanjivanjem tajnih ruskih aktivnosti, ovi režimi štite svog saveznika od nadzora i usklađuju se s narativom koji preferira Kremlj, čak i po cijenu ignorisanja stvarnih sigurnosnih rizika na vlastitom tlu”, naveo je Isak.
Moskva, dodao je, tako može ostvarivati svoje interese, poput vođenja kampova za obuku, uz minimalan rizik ili otpor.
“Rezultat je da se ozbiljni pokušaji infiltracije ili subverzije mogu odvijati bez diplomatske krize ili suzbijanja od strane organa za provođenje zakona. (…) Sve dok to traje, može se očekivati da će zvanična šutnja dočekati čak i dobro dokumentirana otkrića, na veliko zadovoljstvo i stratešku dobit Moskve”, zaključio je.
Vuk Vuksanović, viši istraživač u Beogradskom centru za bezbednosnu politiku (BCBP), smatra da je jako važno kako će izgledati zaključak postupka u Moldaviji te da temu o kampovima svi ciljano izbjegavaju.
“Ako se ispostavi da su svi navodi tačni – da se dozvoljavalo da Rusi pripremaju moldavske aktiviste za političku krizu u Moldaviji, to govori o tome da su elite u Banjoj Luci ili Beogradu morale da vrše neki vid kontrausluge Moskvi za pitanje kao što je podrška u UN-u ili da Beograd uz pomoć Moskve diskredituje kao obojenu revoluciju. Ovo je situacija gde je neko morao preuzeti potencijalne rizike zarad Moskve”, rekao je Vuksanović za Detektor.
Dodao je da od novembra 2024. godine u Srbiji ne postoji nijedna tema osim unutrašnje krize režima i aktuelnih protesta.
“Osetljivi su na to šta će Moskva da kaže, kao što se videlo na odluci o municiji Ukrajini koju je (predsednik Srbije) Aleksandar Vučić morao obustaviti nakon što ga je Rusija prozvala. Isto tako, svi su, a posebno Vučić, ranjeni svojim unutrašnjim problemima i niko ne želi da bude diskreditovan na međunarodnom planu. I niko ne želi da ih makar malo Zapad shvati kao preterano bliskima Moskvi”, zaključio je Vuksanović.
Na naš upit o šutnji nisu se očitovale ni državne parlamentarne partije, partije iz Federacije BiH, kao ni članovi Komisije za odbranu i sigurnost Parlamenta BiH, ministar vanjskih poslova BiH Elmedin Konaković ni ministar odbrane BiH Zukan Helez.
