Protest dijela nevladinog sektora u Banjaluci. Foto: BIRN BiH
Prije javne rasprave, predstavnici dijela nevladinog sektora u Republici Srpskoj održali su protest uz tvrdnje da će usvajanjem zakona biti otežan njihov rad, a njima ugrožena bezbjednost.
Od predlagača nisu dobili pozitivnu reakciju.
“Kao znak protesta protiv usvajanja ovog zakona i ovim skupom želimo da pokažemo da ovaj zakon nema smisla jer mi već imamo zakon i ovim se ne želi unaprijediti, već otežati naš rad. Naš rad je i sada sasvim transparentan”, kazao je Aleksandar Žolja iz Helsinškog parlamenta građana Banjaluke.
Nacrtom je predviđeno da nevladine organizacije sa sjedištem u Republici Srpskoj koje se u potpunosti ili djelimično finansiraju iz inostranstva budu proglašene agentima stranog uticaja. Predviđena je i zabrana političkog djelovanja nevladinim organizacijama.
“Na taj način diskriminišu se organizacije koje se finansiraju od strane stranih donatora u odnosu na one koje se finansiraju iz budžeta, a čije finansiranje je često netransparentno”, rekao je Žolja.
Dejan Lučka, pravnik i direktor banjalučkog Centra za ljudska prava, smatra da se predloženim zabranama političkih aktivnosti nevladinim organizacijama krše ustavi Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, ali i Evropska konvencija o ljudskim pravima.
“Prva stvar koja će ostaviti velike posljedice jeste da mi ne znamo šta su političke aktivnosti u zakonu. Nevladinim organizacijama se zabranjuje da predlažu amandmane, učestvuju u javnim raspravama, što je protivno Ustavu, ali i Poslovniku o radu NSRS-a, koji tako nešto predviđa”, kazao je Lučka.
Podsjetio je da sredstva međunarodnih donatora godinama koriste institucije u Republici Srpskoj, ministarstva, lokalne zajednice i javna preduzeća, ali da ne vjeruje da će i oni biti proglašeni za agente stranog uticaja.
Iz Transparency Internationala su saopštili da je Republika Srpska u proteklim godinama dobila 620 miliona dolara kroz projekte i ulaganja u ekonomske aktivnosti, demokratiju, finansijsku obnovu i stabilnost, kao i da je “vlast u Republici Srpskoj najveći korisnik stranih projekata, a sada zbog toga targetira nevladine organizacije”.
Slobodan Zec, pomoćnik ministra pravde Republike Srpske, rekao je, nakon javne rasprave, da zakon ima sva potrebna mišljenja i da je nacrt prošao sve procedure u Narodnoj skupštini.
“Ovaj zakon je u potpunosti kompatibilan sa ustavima RS-a i BiH, i kompatibilan je sa Zakonom o udruženjima i fondacijama Republike Srpske. Ovaj zakon posebno apostrofira redovno podnošenje finansijskih izvještaja Ministarstvu pravde i Poreskoj upravi o tome ko su finansijeri i koji je to iznos novca kojim se finansiraju nevladine organizacije”, kazao je pomoćnik ministra pravde RS-a.
Zec je rekao i da neće sve organizacije koje se finansiraju iz inostranstva biti označene kao agenti stranog uticaja.
“Samo ona neprofitna organizacija koja se finansira iz inostranstva a koja se bavi nezakonitim političkim djelovanjem, a koje je propisano ovim zakonom, a to je da djelujete protiv Ustava RS-a, podrivate Ustav RS-a, raspirujete međunacionalnu i vjersku mržnju i netrpeljivost i bavite se političkim aktivnostima, odnosno da prikupljate sredstva za finansiranje političkih partija, finansirate političke partije i učestvujete u predizbornim kampanjama”, kazao je Zec.
Iz Ministarstva pravde uvjeravaju da novi zakon neće ni jednoj nevladinoj organizaciji onemogućiti učešće u javnim raspravama ili predlaganje zakonskih rješenja.
Predstavnici nevladinog sektora na javnoj raspravi nisu dobili pozitivnu reakciju za svoj zahtjev.
