Godinjak i ostali: Brojne prepreke za efektivnu kontrolu

Sabro Hasković je na poziv Odbrane Edhema Godinjaka iznio nalaz i mišljenje o uspostavljanju vojnih jedinica na području Trnova, uslovima za efektivnu kontrolu, kao i prisustvu drugih jedinica. Kazao je da je u proljeće 1992. Trnovo bilo “zaboravljeno” od Sarajeva i da je formirano Ratno predsjedništvo Trnova, u kojem je jedan od sedam članova bio i Godinjak, kao načelnik Stanice javne bezbjednosti (SJB).

“Sve se svelo na neke seoske straže, a uz to se desio i prvo egzodus civila. Ratno predsjedništvo se odvažilo da donese ovo rješenje o formiranju Štaba Teritorijalne odbrane (TO)”, rekao je vještak.

On je dodao da je hendikep bio nedostatak kadra i da su snage u Trnovu imale 600 do 700 ljudi, što je bio nivo bataljona iako su formalno tretirane kao brigada. U datim okolnostima, kako je kazao, jedinica takve brojnosti je “nevidljiva na bojišnici”.

Prema riječima vještaka, postojao je veliki nesrazmjer u odnosu na srpske snage. Prema njegovoj ocjeni, u odnosu na živu silu, omjer je bio deset naprema jedan, a u vatrenoj moći stotinu naprema jedan.

Na nepovoljne uslove za kontrolu, kako je naveo, uticao je i geografski položaj i loši putevi na tom području, kao i dolazak oko 50.000 izbjeglica.

“Organizovanje odbrane okreće se ka spašavanju ljudi. Trebalo ih je nahraniti i okupati, i premjestiti na druga područja”, rekao je Hasković.

On je dodao da od 31. maja pa do kraja 1992. ne prestaje “ofanzivni duh srpskog vojnog faktora”.

Prema njegovim riječima, u pogledu na poziciju komandanta Štaba TO-a neupitno je postojanje jednostarješinstva i vidljivo je da se izdaju rješenja o postavljenjima, naredbe o borbenoj upotrebi jedinica, pretpočinjavanju, te da se šalju izvještaji. Vještak smatra da je tako bilo de jure, ali da je pitanje da li je i zaista bilo tako.

Kad je u pitanju pozicija načelnika Štaba, na koju je Godinjak imenovan u junu, vještak je kazao da je on mogao savjetovati i predlagati, ali da je komandant jedinice donosio odluke.

Vještak je rekao da je našao svega nekoliko dokumenata koje je za komandanta potpisao načelnik Štaba i da se svi odnose na obezbjeđivanje logističkih sredstava, a nijedna na borbena dejstva.

Postojanje većeg broja jedinica koje nisu bile domicilnog porijekla na Igmanu, Hasković smatra remetilačkim faktorom. Štab TO-a, kako je kazao, nije imao nikakve ingerencije nad njima.

Godinjaku se sudi sa Medarisom Šarićem i Mirkom Bunozom za učešće u zločinačkom poduhvatu s ciljem ubijanja i zatvaranja Srba u selima na području Trnova. Prema optužnici, Godinjak je bio načelnik SJB-a u Trnovu, Šarić komandant Štaba TO-a, a Bunoza komandant jedinica Hrvatskih obrambenih snaga (HOS).

Vještak Hasković je u uvodu nalaza govorio i o “zgusnutim povijesnim događajima”, koji su, kako smatra, bili povod i uzrok za “nastanak RBiH” i koje je bitno istaći da bi objasnio svoje zaključke.

Osvrnuo se na referendum, proglašenje Srpske Republike BiH i osnivanje njenih organa, “okupaciju 70 odsto teritorije”, sprovođenje strateških ciljeva srpskog naroda, učešće Jugoslovenske narodne armije (JNA) u organizovanju srpskih snaga u BiH.

Rekao je da je rukovodstvo u Sarajevu možda naivno vjerovalo u JNA i da se može izbjeći rat, i da je tek počelo organizaciju odbrane kad su druga “dva etniciteta dovršavala sa korpusima”.

Vještaka će u nastavku suđenja 15. jula unakrsno ispitati Tužilaštvo i Odbrane druge dvojice optuženih.