Mahmuljin: Biti komandant korpusa nemoguća misija

Vahid Karavelić, bivši komandant Prvog korpusa Armije BiH, ispričao je kako je ovu funkciju obnašao od augusta 1993. do augusta 1995., nakon čega je bio načelnik operativne uprave u Generalštabu Armije BiH. Istakao je da je prije funkcije komandanta bio zamjenik komandanta u istom korpusu.

Svjedok je pojasnio da je povremeno imao kontakte sa komandantima Drugog, Trećeg i Četvrtog korpusa, a da optuženog Mahmuljina poznaje kao jednog od ljudi koji su ga prihvatili nakon što je u aprilu 1992. bio uhapšen, a nešto kasnije i razmijenjen.

Mahmuljin, bivši komandant Trećeg korpusa Armije BiH, optužen je da nije spriječio ubistva i nečovječna postupanja pripadnika Odreda “El-Mudžahidin” na području Vozuće i Zavidovića. Prema optužnici, pripadnici tog odreda su od 11. do 29. septembra 1995. ubili 52 ratna zarobljenika.

“Biti komandant korpusa, a posebno velikih korpusa Armije BiH tokom rata je bila nemoguća misija”, rekao je Karavelić. On je pojasnio da je stvaranje korpusa Armije BiH u ratnim uslovima nešto “neobjašnjivo i neprimjenjivo, ali se to moralo uraditi”.

Karavelić je svjedočio, između ostalog, i o sistemu rukovođenja i komandovanja, kazavši da je rukovođenje puno složeniji proces koji prethodi komandovanju. Istakao je i da komandant ne može “sve znati”.

Na pitanje šta treba uraditi jedinica iz korpusa da bi protiv nje bila upotrebljena sila, on je odgovorio da je po pravilima to svako narušavanje vojne hijerarhije, ali da je stvarnost nešto drugo.

“Da bi došlo do upotrebe sile s oružjem onda treba jača, ozbiljnija i veća povreda rukovođenja komande”, rekao je Karavelić, dodavši da se tu radi o neposlušnosti, istupanju u radu izvan pravila i propisa, pa sve do činjenja nezakonitih radnji.

Karavelić je svjedočio i o nekim problemima u provođenju efektivne kontrole s kojima se suočavao kao komandant Prvog korpusa, odnosno o problemima s Devetom i Desetom brigadom u kojima su bili Mušan Topalović Caco i Ramiz Delalić Ćelo, kao i s brigadom Hrvatskog vijeća obrane (HVO).

Pojasnio je da je dolazak Rasima Delića za komandanta Generalštaba Armije BiH bio praćen burnim reakcijama dijelova Devete i Desete brigade, te da je Delićev stav po pitanju upotrebe sile bio “da se to riješi”.

“Nije mogao donijeti odluku o upotrebi sile. Takvu odluku može samo donijeti Vrhovna komanada, odnosno Predsjedništvo BiH, a takvu odluku o Devetoj, Desetoj i HVO brigadi ono je i donijelo”, rekao je svjedok, istaknuvši da nije mogao smijeniti komandante Devete ili Desete brigade.

Informacije o stanju u Devetoj i Desetoj brigadi, kako je kazao, Karavelić je dobijao preko pomoćnika za bezbjednost i njegove službe. Pojasnio je da je to jedina služba koja ne izvještava o svemu svog pretpostavljenog, nego prosljeđuje informacije svom nadležnom na “višem nivou”.

Svjedok je potvrdio da su jedinice Trećeg korpusa učestvovale u pokušaju deblokade Sarajeva u ljeto 1995., te da je i Mahmuljin lično bio na sarajevskom ratištu. Naveo je i da zna da je bila operacija u Vozući u septembru 1995., te da je Delić odobrio ta borbena dejstva.

Odgovarajući na pitanja optuženog Mahmuljina, svjedok je rekao da je jedinica koja ne dostavlja izvještaje, odnosno šalje ih u inostranstvo “nešto neshvatljivo s bilo kojeg aspekta”, te da se tretira kao antivojni element.

Tužilaštvo je upitalo Karavelića da li je kao načelnik operativne uprave imao službena saznanja da su pripadnici Odreda “El-Mudžahidin” zarobljavali osobe i ubijali ih, na šta je on odgovorio da je s tim bio “vrlo malo upoznat i to iz drugih izvora, ne iz sistemskih”. Dodao je da misli da u Generalštabu nije bilo “takvih ozbiljnih papira”.

Suđenje će se nastaviti 20. februara.