Maksimović i ostali: Haotičnost specijalnih jedinica

Tužilaštvo je za vještaka pozvalo Christiana Nielsena, danskog istoričara koji je bio analitičar u Haškom tužilaštvu, a kasnije i vještak na suđenjima pred Tribunalom u Haagu. U spis je uložen njegov nalaz “MUP bosanskih Srba – zadaci, djelovanje, rukovodioci”.

Nielsen je kazao da je policija Republike Srpske na početku sukoba, odnosno do uspostavljanja Vojske Republike Srpske (VRS) u maju 1992. godine, djelovala kao vojska.

On je problematičnim ocijenio stanje sa specijalnim jedinicama policije, odnosno interventnim vodovima na početku rata, što je “često bilo spontano i haotično”.

“U rezervni sastav policije su uzeli lica koja nisu ispunila uslove za djelovanje. Tu imamo i priznanje ministra unutrašnjih poslova Miće Stanišića da ne samo da oni nisu imali obuku već su bili kriminalci”, kazao je Nielsen.

Prema njegovim riječima, bila je tanka linija između specijalnih jedinica policije i paravojnih formacija.

Vještak je rekao da je došlo do čišćenja policijskih redova u skoro svim opštinama, pa je tako početkom jula 1992. godine u Zvorniku otkaz dobilo oko 200 policajaca. On je napomenuo da su se interventni vodovi kasnije osnivali u skladu sa zakonom i da je sistem bio bolje regulisan 1993. i 1994. godine.

Nielsen je iznio nalaz na suđenju Goranu Maksimoviću, Ljiljanu Mitroviću, Slavku Periću, Miletu Vujeviću, Vukašinu Draškoviću, Gojku Stevanoviću, Raji Lazareviću i Mići Manojloviću. Oni su optuženi za napad na kolonu koja je iz Teočaka krenula 14. jula 1992. godine, te za sprovođenje i čuvanje 76 civila, od kojih je 67 ubijeno u selu Lokanj.

Prema optužnici, Maksimović je bio komandir Interventne jedinice Stanice javne bezbjednosti (SJB) u Ugljeviku, Mitrović njegov zamjenik, dok je Slavko Perić bio komandir Lokanjske čete Zvorničke brigade VRS-a, a ostali optuženi pripadnici ove jedinice.

Odgovarajući na pitanja Odbrana, Nielsen je kazao da se u nalazu nije bavio događajima u Lokanju.

Naveo je da, prema zakonu, pripadnici jedne stanice javne bezbjednosti nisu mogli prelaziti na teritoriju druge, ali da se to dešavalo. On je objasnio da struktura MUP-a RS-a geografski nije odgovarala strukturi bivše policije, da su se pojavili novi centri, te da je bilo sukoba oko određenih područja i rivaliteta među rukovodiocima.

Mitrovićev branilac Milenko Zelenović uložio je prigovor na nalaz, ocijenivši da ne predstavlja izvještaj vještaka s obzirom da je Nielsen istoričar. Dodao je i da ga ne može smatrati objektivnim pošto je radio kao analitičar u Haškom tužilaštvu.

Tužilaštvu je preostao još jedan svjedok, ali je zbog komplikacija s uspostavljanjem kontakta odlučeno da na narednom ročištu počne dokazni postupak prvooptuženog Maksimovića.

Nastavak suđenja je zakazan za 26. novembar.