Prlić i ostali: Pušić, činovnik za izdavanje papira

Pušićev branilac Roger Sahota je ustvrdio da njegov branjenik nije imao nikakva ovlaštenja u zatočeničkim objektima poput Heliodroma, Dretelja, Gabele i Ljubuškog, u kojima su hrvatske snage 1993. i 1994. godine počinile masovna zlodjela nad muslimanskim zarobljenicima, a što je utvrđeno prvostepenom presudom.

Odgovarajući na žalbu Odbrane, zastupnici Tužilaštva su naznačili da je Pušić bio predsjednik Komisije za razmjenu zarobljenika i za nadzor nad tim centrima te da je “dao značajan doprinos” udruženom zločinačkom poduhvatu protjerivanja muslimanskog stanovništva s teritorija BiH koje su hrvatski lideri proglasili svojima.

Prema presudi, cilj udruženog zločinačkog poduhvata je bilo uspostavljanje “hrvatskog entiteta, djelimično u granicama Banovine Hrvatske iz 1939. godine”, nasilnim i trajnim protjerivanjem muslimanskog stanovništva iz osam opština u BiH.

Svrha stvaranja tog entiteta – Hrvatske Republike Herceg-Bosne (HRBH) – po presudi, bilo je “ponovno ujedinjavanje hrvatskog naroda”, budući da je zločinačkim planom bilo predviđeno da se on “ili ujedini sa Hrvatskom, u slučaju raspada BiH, ili ostane u BiH u tijesnim vezama sa Hrvatskom”.

Pušićev branilac, kao i advokati petorice ostalih optuženih, negirao je da je takvo zločinačko udruživanje uopšte postojalo, kao i da je njegov branjenik učestvovao u tom poduhvatu.

“Čak i kada su zločini bili počinjeni, nije postojala centralna kontrola države”, rekao je advokat Sahota, ne preciziravši na koju državu misli.

Najveći dio izlaganja zastupnik Odbrane posvetio je tvrdnji da nije dokazano da je Pušić imao ovlaštenja da zatočene Muslimane šalje da prinudno rade na frontu, gdje su mnogi bili ranjeni i ubijeni, te da je bio zadužen za prebacivanje i puštanje zarobljenika, što je, po presudi, zapravo bilo protjerivanje jer im nije bio ostavljen drugi izbor.

“Za prisilni rad bilo je odgovorno vojno osoblje”, kazao je Sahota aludirajući na Hrvatsko vijeće obrane (HVO), vojnu formaciju HRHB-a, uz tvrdnju da u odlučivanju o zarobljenicima Pušić “nije imao nikakvu ulogu” budući da “nikome nije bio nadređen”.

Prihvatajući da postoje dokazi da su Pušiću upućivani izvještaji o stradanju zarobljenih Muslimana u logorima i na frontu, njegov advokat je sugerisao da “to ne znači da je Pušić znao za sadržaj” tih izvještaja.

“On nije bio ovlašten da bilo šta preduzme”, kazao je branilac. Istu tvrdnju Sahota je ponovio i u vezi sa neljudskim uslovima u logorima u kojima su Muslimani držani.

“Odbrana ne prihvata da je imao ovlaštenja da to riješi i da je mogao poboljšati uslove”, dodao je branilac.

Na identičan način Pušićev branilac je opovrgavao njegovu krivicu za transfer zatočenika iz logora u logor ili njihovo puštanje na slobodu, ali pod uslovom da prihvate da napuste HRHB.

Advokat Sahota nazvao je Pušića “činovnikom koji izdaje papire” i koji nije odlučivao, već od nadređenih tražio odobrenja. Pušić, po braniocu, “nije imao ovlaštenje da naredi bilo šta”.

Uzvraćajući na žalbu, Melissa Barset odbacila je tvrdnju Odbrane da je Pušić bio “beznačajna ličnost, bez ikakvih ovlaštenja”.

Nazivajući to “pogrešnom slikom”, Barset je podsjetila da je Pušić prvostepenom presudom označen kao “jedan od realizatora udruženog zločinačkog poduhvata iako nije bio zvaničnik na vrhunskom položaju”.

“Tokom 1993. i 1994. Pušiću je vodstvo HRHB-a dodjeljivalo sve veću odgovornost – od izdavanja naredbi za prinudni rad do napredovanja u šefa komisije za zatočeničke centre i razmjenu zarobljenika”, rekla je tužiteljka.

Prema njenim riječima, Pušić je “razmjenjivao i puštao Muslimane da bi doprinio cilju zločinačkog poduhvata, da se Muslimani uklone iz hrvatskih provincija”.

Zbog toga zaključak Prvostepenog vijeća je, prema tužiteljki, razuman.

Pušić ne prisustvuje žalbama jer je na privremenoj slobodi koja mu je odobrena jer je izdržao prvostepenu kaznu.

Tužilaštvo će žalbu na prvostepenu presudu iznijeti sutra, 28. marta.

Osim Pušića, prvostepenom presudom proglašeni su krivim i osuđeni Jadranko Prlić, Bruno Stojić, Slobodan Praljak, Milivoje Petković i Valentin Ćorić. Svi su tokom ratnog perioda bili na visokim pozicijama u HRHB-u, a osuđeni su na ukupno 111 godina zatvora.

Proglašeni su krivim za kampanju progona Msulimana iz osam opština u zapadnoj Hercegovini i srednjoj Bosni u periodu od proljeća 1993. do proljeća 1994. godine, koja je uključivala ubistva, silovanja, deportacije, nečovječno postupanje, protivpravno zatvaranje, nehumana djela, uništavanje i oduzimanje imovine, bezobzirno razaranje naselja i kulturnih i vjerskih objekata, prinudni rad i protivpravno terorisanje civila.

Zlodjela su kvalifikovana kao zločin protiv čovječnosti, kršenje zakona i običaja rata i teške povrede Ženevskih konvencija, a počinjena su u opštinama Mostar, Čapljina, Ljubuški, Prozor, Stolac, Vareš, Gornji Vakuf i Jablanica.